Aksioni i forcave speciale çoi deri në 130 numrin e viktimave gjatë rrethimit
Në kryeqytetin rus, Moskë, ndodh një nga sulmet terroriste më tragjike në historinë e këtij vëndi. E njohur ndryshe dhe si kriza e pengjeve të teatrit në Moskë, konsistoi në rëmbimin e një Teatri të mbushur me njerëz, nga 40 deri në 50 ekstremistë çeçenë të armatosur. Në këtë rëmbim, u përfshinë 916 pengje dhe përfunduan me vdekjen e të paktën 130 njerëzve. Të gjithë rrëmbyesit u vranë, gjatë rrethimit, shume pengje duke përfshirë nëntë të huaj, për shkak të helmimit nga gazi. Kjo pengmarrje ndodhi gjatë zhvillimit të Luftës së Dytë Ruso-Çeçene….
…“Ishte e tmerrshme të shihje transmetimet nga rrugët e Moskës perreth teatrit ku rreth 900 pengje mbaheshin gjersa forcat qeveritare sulmuan ndërtesën herët në mëngjes”, Kështu do ta fillonte shkrimin e saj Yevgenia Albats botuar në Neë York Times të shtunën e 26 tetorit 2002 nën titullin “Lufta Çeçene mbërrin në shtëpitë tona”. E sipas saj “është po aq e hidhur të kuptosh se kjo tragjedi mund të ishte parashikuar – e ne fakt s’kish si te mos ndodhte”.
New York Times
“Tre vjetë më parë, në fillim të Vjeshtës së vitit 1999, Vladimir Putin i cili ishte kryeminister i asaj kohe urdheroi trupat ruse te ktheheshin ne Çeçeni per t’i dhënë fund rebelimit që çeçenët kishin nisur për pavarsi që nga viti 1991. Kjo fushatë e dytë ushtarake ne Malet e Kaukazit kishte disa qellime njëra prej të cilave kishte një kuptim të vacantë dhe supreme: tu jepte masave ruse një ndjenje sigurie pas nje dekade rrëmuje politike. Nevoja për siguri dhe dëshira për të besuar se kishte një udheheqës të aftë për ta siguruar atë e beri Vladimir Putin i cili kurrë më parë nuk kish hyrë në fushatë për post, presidentin e vendit. Të njëjtat ndjenja të atëhershme kanë mbajtur popullaritetin e z. Putin që nga ajo kohë.
Lufta e dytë në Çeçeni u kthye në një tjetër fushatë ushtarake brutale, të pergjakshme, të korruptuar e të turpshme që shpejt u kthye në një qorrsokak. Mijera ushtarë rusë humbën jetën. Dhjetëra në mos qindra mijera Çeçenë, guerilas dhe civilë janë vrarë. Tre vjetë fushatë ushtarake janë khtyer në një histori të tmerrshme e të pafundme perdhunimesh, vrasjesh e torturash te civilëve nga trupat Ruse. Si rezultat, civilet Çeçene të cilët trë vjetë më parë ishin pothuaj gati të hiqnin dorë nga pavarësia si shkembim për vendosjen e një farë rendi në vendin e tyre po kthejnë shpinat e tyre pergjithmone nga Moska. Nuk kanë më asgjë për të humbur: gratë kanë humbur femijët dhe burrat, prindër të panumërt kanë humbur vajzat e djemtë e tyre. Ata që kanë mbijetuar nuk kanë më mjete jetese”.
Në teatrin e Moskës
Më 23 tetor 2002, rreth 50 rebelë çeçenë sulmojnë Teatrin Dubrovka në Moskë, duke marrë peng deri në 916 njerëz, spektatorë dhe artistë, përfshirë 100 fëmijë, gjatë një shfaqje muzikali të njohur.
Akti i dytë i muzikalit “Nord Ost” sapo po fillonte në Pallatin e Kulturës në Moskë, kur një burrë i armatosur doli në skenë dhe qëlloi me automatik në ajër. Terroristët – duke përfshirë një numër grash me eksploziv të lidhur në trupat e tyre – e identifikuan veten si anëtarë të Ushtrisë Çeçene. Ata kishin një kërkesë: që forcat ushtarake ruse të fillonin një tërheqje të menjëhershme dhe të plotë nga Çeçenia, rajoni i shkatërruar nga lufta që ndodhet në veri të Maleve të Kaukazit.
Përplasjet
Çeçenia, me popullsinë e saj kryesisht myslimane, kishte luftuar prej kohësh për të pohuar pavarësinë e saj. Një luftë katastrofike dyvjeçare përfundoi në 1996, por forcat ruse u kthyen në rajon vetëm tre vjet më vonë pasi autoritetet ruse fajësuan çeçenët për një seri bombardimesh në Rusi. Në vitin 2000, Presidenti Vladimir Putin u zgjodh pjesërisht për shkak të qëndrimit të tij të ashpër ndaj Çeçenisë dhe zotimit të tij publik për të mos negociuar me terroristët.
Parapërgatitjet
Militantët terroriste për të kryer një sulm saktësuan disa vende në të cilat do të paraqesin numrin më të madh të mundshëm të qytetarëve. Zgjedhja ishte në tre vende – teatri i Varieteteve, Pallati i Rinisë dhe Teatri Dubrovka. Për këtë qëllim, disa terroriste femra lëvizin nëpër qytet dhe fotografojnë objektet e përzgjedhura. Si rezultat i kësaj, militantët zgjedhin Teatër Dubrovka për shkak të kapacitetit të madh.
Në ditët e para të tetorit fillojnë përgatitjet për sekuestrimin e ndërtesës. Nga Çeçenia në Moskë vijnë armë dhe eksplozivë. Gjithashtu grupe të vogla luftëtarë qarkullojnë nëpër qytet. Akomodimi është zgjedhur në pjesë të ndryshme të Moskës, në apartamente me qera.
Forcat speciale
Pas një përplasjeje prej 57 orësh në Pallatin e Kulturës, gjatë së cilës u vranë dy pengje, forcat speciale ruse rrethuan dhe bastisën teatrin mëngjesin e 26 tetorit. Më vonë u zbulua se kishin pompuar një gaz të fuqishëm narkotik në ndërtesë, duke rrëzuar pothuajse të gjithë terroristët dhe pengjet pa ndjenja përpara se të thyejnë muret dhe çatinë dhe të hyjnë përmes tuneleve të ujërave të zeza nëntokësore. Shumica e guerilëve dhe 130 pengje u vranë gjatë bastisjes. Kjo është shifra zyrtare, sepse sipas disa organizatave joveveritare numri i pengjeve të vdekur është 174. Ndërkohë 39 terroristë u vranë në sulm, përfshirë disa gra. Forcat e sigurisë më vonë u detyruan të mbrojnë vendimin për përdorimin e gazit të rrezikshëm, duke thënë se vetëm një sulm i papritur i plotë mund të kishte çarmatosur terroristët para se të kishin kohë për të shpërthyer eksplozivin e tyre.
Akuzat e Putinit
Pas krizës së teatrit, qeveria e Putinit goditi edhe më fort Çeçeninë, duke ngritur akuza për rrëmbime, tortura dhe mizori të tjera. Si përgjigje, rebelët çeçenë vazhduan sulmet e tyre terroriste në tokën ruse, duke përfshirë një sulm vetëvrasës të supozuar në një metro të Moskës në shkurt 2004 dhe një tjetër krizë të madhe pengjesh në një shkollë në Beslan në po atë shtator.
