Prej tre vitesh, bizneset po përballen me goditje të njëpasnjëshme që vijnë si nga mjedisi ndërkombëtar, ashtu dhe nga ai vendas.
Pandemia në 2020-n ndali aktivitetin ekonomik, për shkak të karantinave të detyrueshme për të mbrojtur jetët e njerëzve. Ashtu si i gjithë globi, ekonomia vendase kaloi në recesion.
Për fat të mirë, rimëkëmbja ishte e shpejtë, por kosto më e lartë ishin ndërprerjet në zinxhirin e furnizimit, që çuan në rritje të çmimeve të lëndëve të para e më tej, produkteve finale.
Kur situata dukej se filloi të qetësohej, sulmi i Rusisë ndaj Ukrainës vetëm sa përshpejtoi spiralen e rritjes së çmimeve, duke çuar inflacionin në nivele të papara ndonjëherë në Eurozonë dhe në më të lartin që prej 1998-s tek ne. Përgjigjja ishte shtrëngimi i politikës monetare nga bankat qendrore.
Në Shqipëri, norma bazë u rrit nga nivelet minimale prej 0.5% në 3%, duke e bërë paranë më të shtrenjtë, çka është reflektuar në rritjen e kostos së huamarrjes për sipërmarrjet. Pas rimëkëmbjes së shpejtë në 2021, ekonomia vlerësohet se është ngadalësuar ndjeshëm në vitin 2022, duke përgjysmuar ritmet e rritjes.
Faktorët e brendshëm
Ndikimi i faktorëve të jashtëm është i pashmangshëm, por bizneset po “goditen” edhe nga ambienti i brendshëm. Emigracioni po kthehet në një faktor gjithnjë e më shqetësues, duke ndikuar si në disponueshmërinë e fuqisë punëtore, ashtu dhe në konsum.
Të dhënat zyrtare të Eurostat dhe të statistikave të emigracionit të Mbretërisë së Bashkuar tregojnë se në vitin 2022, kërkuan azil rreth 27 mijë shtetas shqiptarë, shifra më e lartë që nga periudha 2015-2016.
Për një Shqipëri, që po tkurret kjo është shumë, për më tepër numri i atyre që kanë ikur, duke përfshirë kontratat e punës, apo që nuk deklarohet, është më i lartë. Ikja e punonjësve po ushtron presion për rritjen e kostove, e pashoqëruar kjo me shtimin e produktivitetit.
Politikat e qeverisë nuk po ndihmojnë aspak. Rritja e akcizës në janar ka prekur menjëherë dy industri të rëndësishme prodhuese, atë të birrës dhe të pijeve alkoolike, duke iu rritur më tej kostot. Për të dy industritë është e konfirmuar rënia e prodhimit në dy muajt e parë të vitit, sipas të dhënave zyrtare nga doganat./Monitor
Discussion about this post