Qeveria shqiptare realizoi të martën emetimin e Eurobondit të gjashtë në tregjet financiare ndërkombëtare. Sipas burimeve nga tregu, Eurobondi kishte maturitet 5-vjeçar dhe një shumë totale prej 600 milionë eurosh. Kërkesa e tregut rezultoi mjaft e lartë, në vlerën e rreth 1.3 miliardë eurove, ndërsa yield-i i obligacionit rezultoi 6.125%.
Emetimi i fundit i eurobondit nga qeveria shqiptare në tregjet financiare ishte kryer në nëntor 2021, kur u emetua një instrument 10-vjeçar, me një yield prej 3.75%.
Huamarrja e sotme ka rezultuar me kosto shumë më të lartë, për shkak të ndryshimit rrënjësor të kushteve në tregjet financiare. Banka Qendrore Europiane ka nisur rritjen e normave bazë të interesit që në mesin e vitit të kaluar.
Norma e instrumentit kryesor të rifinancimeve (MRO) e aplikuar nga kjo bankë ka arritur tashmë në 3.75%, nga 0 që ishte në vitin 2021, kur Shqipëria realizoi emetimin e fundit. Për shkak të rritjes së fortë të normave të interesit, këtë herë Ministria e Financave ka preferuar të emetojë një instrument më afatshkurtër.
Shuma e emetuar është 20% më e lartë krahasuar me planifikimin fillestar prej 500 milionë eurosh, të shpallur në planin vjetor të huamarrjes 2023.
Rritja e shumës së huasë mund të jetë e lidhur me interesin e lartë që kanë shfaqur investitorët dhe ndoshta edhe me zhvlerësimin e euros në kursin e këmbimit me lekun, që e ul vlerën ekuivalente të huasë në monedhën vendase.
Sipas burimeve nga tregu, pjesëmarrja e bankave shqiptare në këtë emetim vlerësohet të ketë qenë shumë më e ulët krahasuar me emetimet e mëparshme të viteve 2020 dhe 2021, sepse Banka e Shqipërisë e ka shfuqizuar rregullin përjashtues që e njihte investimin në instrumentetet e mësipërme me koeficient rreziku zero, për efekt të llogaritjes së treguesit të mjaftueshmërisë së kapitalit.
Aktualisht, investimi në borxhi afatgjatë në valutë të qeverisë ponderohet me koeficientë risku 100%, duke krijuar kosto në kapital. Sipas planit vjetor të huamarrjes, pjesa më e madhe e huamarrjes së jashtme këtë vit, përfshirë këtu edhe Eurobondin, do të përdoret për shlyerjen e detyrimeve të maturuara, ndërsa një pjesë e mbetur do të shpërbejë për të financuar rafërsisht gjysmën e deficitit buxhetor prej 55.5 miliardë lekësh të planifikuar për vitin 2023.
Eurobondi i radhës pritet të ketë implikime të rëndësishme edhe në tregun e brendshëm financiar.
Nëse një pjesë e kësaj shume do të përdoret për të rifinancuar një pjesë të borxhit të brendshëm të maturuar, kjo mund të shkaktojë një rritje të tepricës së likuiditetit në tregun vendas dhe një ulje të mëtejshme të yield-eve në afatin e shkurtër.
Yield-et e bonove dhe obligacioneve të qeverisë shqiptare kanë pësuar një rënie të vazhdueshme qysh prej muajt nëntor 2022, kur prekën edhe nivelet më të larta të dekadës së fundit.
Qeveria shqiptare e ka përdorur edhe në raste të tjera Eurobondin si një levë për të rritur likuiditetin në tregun e brendshëm dhe për të ulur rrjedhimisht yield-et e instrumenteve që emetohen në këtë treg.
Fluksi i ri hyrës prej 600 milionë eurosh mund të sjellë ndikime të reja edhe në kursine këmbimit të euros me lekun, që në fillim të këtij muaji po pëson rënie të shpejtë dhe po prek minimume të reja historike.
Financimi i deficitit buxhetor nëpërmjet fondeve në valutë do të rrisë ofertën e euros në tregun vendas dhe mund të ndikojë në rënien e mëtejshme të monedhës europiane./ Monitor.al
Discussion about this post