Është një hapësirë nëntokësore me një pus të thellë në një skaj, ku rrjedh një burim, ujërat e të cilit mblidhen në një pellg të gdhendur në shkëmb.
Një studim i fundit zbulon se një shpellë e madhe në Izrael, e njohur si Shpella e Te’omimit, dikur konsiderohej si një portë për në botën e krimit nga një kult i veçantë gjatë kohës romake.
Arkeologët shqyrtuan objekte të ndryshme të zbuluara brenda shpellës, duke përfshirë llamba vaji, sëpata dhe tre kafka njerëzore. Këto objekte u vendosën nga anëtarët e kultit rreth 2000 vjet më parë si pjesë e praktikës së tyre të përpjekjes për të komunikuar me të vdekurit, një ritual i njohur si “nekromancia”.
Shpellat kanë qenë prej kohësh të lidhura me praktika mistike, pasi besohej se ato siguronin akses në mbretërinë nëntokësore, duke simbolizuar botën e krimit. Zbulimi vjen pas zbulimit të fundit të mbetjeve njerëzore 11,000-vjeçare në një shpellë Cumbria, duke sugjeruar praninë e një personi që u zhvendos në Britani pas epokës së fundit të akullit.
Studimi, me bashkëautor arkeologët Eitan Klein nga Autoriteti i Antikiteteve të Izraelit dhe Boaz Zissu i Universitetit Bar-Ilan, përshkruan shpellën Te’omim si me elementët e nevojshëm, fizikë dhe rituale, për të shërbyer potencialisht si një hyrje në botën e krimit. Artefaktet dhe kontekstet e tyre specifike arkeologjike hedhin dritë mbi ceremonitë e hamendjes që ndoshta kryheshin brenda shpellës.
E njohur edhe si Shpella e Binjakëve, shpella Te’omim ndodhet në lindje të qytetit të Beit Shemesh, në jugperëndim të Jeruzalemit.
Shpella u eksplorua për herë të parë në 1873 , kur ekspertët e hartuan atë dhe identifikuan një bosht të thellë në skajin verior të saj. Megjithatë, vetëm nga fundi i viteve 2000 , arkeologët nga Universiteti Hebraik i Jerusalemit kryen studime të gjera në vend. Gjatë hulumtimeve të kryera ndërmjet viteve 2010 dhe 2016, më shumë se 120 llamba vaji të paprekura u mblodhën nga pjesë të ndryshme të shpellës, shumica e të cilave datojnë nga shekulli i dytë deri në IV pas Krishtit.
Llambat ishin vendosur qëllimisht në të çara të ngushta e të thella brenda mureve të dhomës kryesore ose nën rrënoja, duke sugjeruar se qëllimi i tyre shtrihej përtej thjesht sigurimit të ndriçimit. Hyrja e shpellës, një hapje natyrale, ishte zgjeruar me ndërhyrjen e njeriut, ndoshta me përdorimin e një sëpate ose një mjeti të ngjashëm. Me të hyrë, njeriu zbret në një dhomë të gjerë të mbuluar nga një grumbull i konsiderueshëm gurësh.
Studiuesit zbuluan tre kafka njerëzore të fshehura në të çara të vështira për t’u arritur dhe të fshehura nën shkëmbinj të mëdhenj në dhomën qendrore. Çuditërisht, këto kafka nuk u shoqëruan nga mbetje të tjera skeletore, duke sugjeruar përpjekje për të komunikuar me njerëzit të cilëve dikur i përkisnin kafkat.
Vendosja e qëllimshme e llambave të naftës në të çara të ngushta e të paarritshme, të cilat kërkonin zvarritje të vështirë për t’u arritur, sugjeron se qëllimi i tyre shtrihej përtej ndriçimit të shpellës. Studiuesit spekulojnë se llambat mund të jenë përdorur për hamendje, pasi në atë kohë ishte praktikë e zakonshme të interpretoheshin format e flakës si një formë komunikimi nga të vdekurit.
Discussion about this post