Në Greqi, vala e paprecedentë e të nxehtit që pritet të arrijë kulmin këtë javë me temperatura deri në 45 gradë Celsius, ka vënë në gatishmëri autoritetet.
Sipas Protothema.gr, frontet e zjarrit janë të mëdha dhe të reja po shfaqen çdo ditë.
Në Siçili dhe Sardenjë, shkencëtarët presin që merkuri të kalojë 48 gradë Celsius në ditët në vijim dhe ndoshta të thyejë rekordin për temperaturën më të lartë të regjistruar ndonjëherë në Evropë (48.8 gradë në Siçili në gusht 2021).
Në Spanjë, Portugali, Turqi situata është e njëjtë. Në Britaninë e Madhe u regjistrua një temperaturë prej 40 gradësh për herë të parë në histori. Mesdheu është në flakë. Evropa është në zjarr.
Por ajo nuk është e vetmja. Në Luginën e Vdekjes, në SHBA , merkuri arriti në 53.3 gradë Celsius, në Kinë u regjistrua rekordi i dytë i temperaturës këtë vit: nga -53 në Mohe, më 22 janar, në52.2 gradë Celsius të dielën e kaluar në Shanbao City.
Në Japoni regjistrohen temperatura rekord, në Irak lumi Tigër po tkurret, në Indi vala e të nxehtit u pasua nga musonet që vranë 90 persona. Çfarë po ndodh në botë, në fund të fundit?
Kupola termike
Përgjigja e dhënë nga shkencëtarët është se hemisfera veriore e Tokës po piqet brenda katër kupolave termike të njëkohshme dhe paralele: në Amerikën e Veriut, në Oqeanin Atlantik të Veriut, në Afrikën e Veriut (që prek Evropën) dhe në Azi.
Shkencëtarët përcaktojnë një kube termike si një sistem të palëvizshëm me presion të lartë që është i shkëputur nga pjesa tjetër e modeleve të erës së nivelit të sipërm që e rrethojnë atë. Me një kube nxehtësie ende në vend, temperaturat mund të qëndrojnë të ngrohta për periudha të gjata kohore, sepse, siç shpjegon Organizata Botërore Meteorologjike (WMO), fenomeni bën që nxehtësia të bllokohet në sipërfaqen e Tokës dhe është një nga më vdekjeprurësit.
Ky fenomen, duke qenë se është verë në hemisferën veriore, nuk është i pazakontë, ashtu siç nuk është e pazakontë që ne të jemi të nxehtë në këtë periudhë të vitit, ashtu edhe për pjesën tjetër të këtij rajoni të veçantë të Tokës. Shkencëtarët thonë se ajo që i habit është intensiteti i shkaqeve që shkaktojnë këto kupola të nxehtësisë si dhe kohëzgjatja e episodeve të nxehtësisë.
Zonat që ndodhen, pra, nën kupolat termike, përjetojnë një qëndrueshmëri të zgjeruar në atmosferë, e cila lejon ruajtjen e temperaturës në nivele të larta gjatë 24 orëve, por edhe forcimin e përhershëm të fenomeneve.
Sa më sipër çon në fenomenin tjetër, mjaft të çuditshëm: secila kupolë është përgjegjëse, bazuar në karakteristikat e përbashkëta që ka në kohëzgjatje, për arritjen e ngjarjeve ekstreme të motit dhe në rastin tonë arritjen e temperaturave të rrezikshme që thyen dhe po thyejnë rekorde të rëndësishme.
Gjëja më shqetësuese, thonë shkencëtarët, nuk është vetëm frekuenca dhe intensiteti i këtyre fenomeneve, por edhe pasojat makth që ato kanë, menjëherë ose me kalimin e kohës. Dhe, megjithëse ekspertët pajtohen se nuk është tepër vonë për të ndërmarrë veprime për të zbutur ndryshimet klimatike, në disa raste situata është e pakthyeshme.
Një studim i WWA tregon shembullin e fshatit Lytton në Kanada, i cili përjetoi një valë ekstreme të të nxehtit vitin e kaluar – me temperatura që arritën një rekord 49.6 gradë Celsius në zonë – e ndjekur nga një zjarr i madh pyjor. Disa banorë u kthyen pas katastrofës, rindërtuan shtëpitë e tyre, për t’u evakuuar pak kohë më pas për shkak të përsëritjes së fenomenit.
Kjo nxehtësi ekstreme dhe zjarri i mëvonshëm, thonë klimatologët e WWA, do të ishte “teorikisht e pamundur” të ndodhte pa ndryshimet klimatike, gjë që ka bërë që fatkeqësia të ndodhë 150 herë më shumë.
Në Kanada, këtë vit, qeveria po regjistron zjarret më të mëdha në historinë e vendit. Dhjetë milionë hektarë janë bërë hi deri më tani dhe autoritetet presin që dëmi të maksimizohet me vazhdimin e verës shumë të nxehtë.
Dhe nëse këto janë pasojat e menjëhershme, ekspertët theksojnë se ka pasoja të tjera, më afatgjata, për vendet dhe rajonet më të rrezikuara, duke sjellë rreziqe të thatësirës ekstreme dhe mungesës së ujit dhe rrjedhimisht shkatërrimit të tokave bujqësore që do të shtyjnë popullsinë të lëvizë për të gjetur burime ose për të ulur prodhimin e ushqimit dhe produkteve të tjera bujqësore.
Duke qenë se pasojat shëndetësore të popullsisë janë të dukshme, preken edhe ekonomitë e vendeve që përjetojnë pasojat e ndryshimeve klimatike. E cila në Mesdhe duhet të ripërshtatet për të përballuar pasojat e fenomeneve ekstreme.
Discussion about this post