Këshilltari i Sigurisë Kombëtare i Shtëpisë së Bardhë, Jake Sullivan, ka thënë se një marrëveshje për shkëmbimin e të burgosurve midis Shteteve të Bashkuara dhe Iranit është “në rrugën e duhur”, më pak se dy javë pasi Teherani i zhvendosi pesë shtetasit amerikanë në arrest shtëpiak.
Komentet e Sullivan të martën shënuan një shprehje të rrallë publike të besimit nga Uashingtoni se shkëmbimi i të burgosurve do të ndodhte.
“Ne besojmë se gjërat po ecin sipas mirëkuptimit që kemi arritur me Iranin,” u tha Sullivan gazetarëve gjatë një telefonate konferencë.
“Unë nuk kam një orar të saktë për ju sepse ka hapa që duhet ende të ndërmerren. Por ne besojmë se kjo mbetet në rrugën e duhur.”
Disa media raportuan në fillim të këtij muaji se Uashingtoni dhe Teherani po punonin për një marrëveshje për lirimin e pesë shtetasve amerikanë në këmbim të lejimit të Iranit të aksesonte 6 miliardë dollarë në fondet që janë ngrirë në Korenë e Jugut për shkak të sanksioneve të SHBA.
Marrëveshja tentative do të bënte gjithashtu që administrata e presidentit amerikan Joe Biden të lirojë disa shtetas iranianë të burgosur në Shtetet e Bashkuara.
Por zyrtarët amerikanë paralajmëruan më parë se marrëveshja nuk ishte finalizuar.
Javën e kaluar, Sekretari i Shtetit Antony Blinken përshëndeti vendimin e Iranit për të zhvendosur amerikanët e ndaluar nga burgu në arrest shtëpiak si një “hap pozitiv”, por ai theksoi se “ata nuk janë ende në shtëpi “.
Të hënën, zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme të Iranit, Nasser Kanaani tha se nuk ishte caktuar një afat kohor specifik për përfundimin e shkëmbimit, por se “do të duhen maksimumi dy muaj që ky proces të ndodhë”.
Lajmi për marrëveshjen e supozuar erdhi në një kohë të tensioneve të rritura midis dy vendeve pasi SHBA forcoi praninë e saj ushtarake në Gji, pasi akuzoi Iranin për kapjen dhe përgjimin e anijeve ndërkombëtare në ujërat strategjike.
Ekspertët e mirëpritën njoftimin si një hap të rëndësishëm, por thanë se ai nuk ndryshon rrënjësisht marrëdhëniet SHBA-Iran.
“Asgjë në lidhje me qasjen tonë të përgjithshme ndaj Iranit nuk ka ndryshuar,” tha Blinken gjithashtu javën e kaluar. “Ne vazhdojmë të ndjekim një strategji parandalimi, presioni dhe diplomacie”.
Megjithatë, lirimi i fondeve prej 6 miliardë dollarësh për Teheranin do të ishte i rëndësishëm për një vend që po lufton nën peshën e sanksioneve të SHBA-së.
Uashingtoni ka ngritur presion ekonomik mbi Teheranin pasi përpjekjet për t’u kthyer në një marrëveshje bërthamore shumëpalëshe iraniane të vitit 2015, e njohur zyrtarisht si Plani i Përbashkët Gjithëpërfshirës i Veprimit (JCPOA), deri më tani kanë dështuar.
Ish-presidenti i SHBA Donald Trump në vitin 2018 hodhi poshtë JCPOA, i cili kishte parë Teheranin të zvogëlonte programin e tij bërthamor në këmbim të heqjes së sanksioneve ndërkombëtare kundër ekonomisë së tij.
Blinken ka thënë se 6 miliardë dollarë do të transferohen në “llogari të kufizuara” që mund të aksesohen vetëm për “qëllime humanitare”, ndërsa zyrtarët iranianë kanë thënë se Teherani do të vendosë se si do të përdoren paratë.
Ndërkohë, biznesmenët Siamak Namazi, 51 vjeç dhe Emad Shargi, 58 vjeç, si dhe ambientalisti Morad Tahbaz, 67 vjeç, i cili gjithashtu ka nënshtetësi britanike, janë ndër pesë amerikanët e ndaluar në Iran, të cilët pritet të lirohen si pjesë e shkëmbimit.
Emrat e dy të tjerëve nuk janë publikuar.
Mbetet e paqartë se cilët të burgosur iranianë janë pjesë e marrëveshjes tentative. New York Times raportoi në fillim të këtij muaji se “një pjesë e vogël e shtetasve iranianë që vuanin dënime me burg për shkelje të sanksioneve ndaj Iranit” do të liroheshin./Al Jazeera
Discussion about this post