Nga Ilir Kalemaj
Zgjedhjet në Mal të Zi, për shumëkënd jashtë këtij vendi prodhuan një suprizë, pasi lideri i pakontestueshëm i tre dekadave të fundit, Milo Gjukanoviq humbi me diferencë jo të vogël balotazhin përkundër rioshit politik, Jakov Milatoviq. Ky i fundit ndonëse përfaqësues i Lëvizjes Evropa Tani dhe i mirëshkolluar për ekonomi në Oksford, në fakt ishte kandidati i preferuar nga Beogradi dhe i mbështetur posacërisht nga Papartia Popullore Serbe (SNS) e presidentit Vuciq. Kjo e fundit u dha udhëzime të qarta aktivistëve të partisë në krye të Malit të Zi përpara raundit të parë të zgjedhjeve në Mal të Zi, që përmes aktivistëve të partisë, biznesmenëve dhe priftërinjve besnikë, dhe dioqezës së Kishës Ortodokse Serbe në Mal të Zi, të mbështesnin Milatoviqin, përveç liderit të Frontit Demokratik, Andrija Mandiq, që ishte kandidati i natyrshëm pro-serb i deklaruar në raundin e parë.
Duke e kamufluar Milatoviqin si kandidat të moderuar pro-serb por njëkohësisht duke e maskuar si një euro-atlanticist që premtonte integrimin e plotë të Malit të Zi në BE brenda pesë vitesh, synimi ishte të merrnin maksimumin e rreth 29 përqindshit që janë të vetdeklaruarit serbë në Mal të Zi. Pse jo dhe maksimumin e votave nga qytetarët të lodhur nga qeverisja e gjatë e paprecedentë e Gjukanoviqit, i cili shpesh ka qenë i akuzuar për nepotizëm dhe korrupsion dhe i konsumuar si nga pesha e pushtetit, edhe i penalizuar nga fakti që nuk përgatiti një pasardhës.
Milatoviqi më parë shërbeu si ministër i zhvillimit ekonomik në kabinetin e Zdravko Krivokapiq nga 4 dhjetori 2020 deri më 28 prill 2022. Ky i fundit krijoi një lëvizje të mbështetur nga Beogradi që kundërshtoi reformën e Gjukanoviqit i cili miratoi një ligj që kishte në shënjestër statusin ligjor dhe pronën e Kishës. Krivokapiqi bashkë me Aleksa Beçiq dhe Dritan Abazoviqin, ranë dakord për të formuar një qeveri teknokrate në dhjetor të 2020s. Më pas vetë Krivokapiq, i cili kryesoi një listë populiste të krahut të djathtë në zgjedhje, u bashkua me Malin e Zi Demokratik të qendrës së Kryetarit të Parlamentit Aleksa Beçiq. Nga këta të tre, i vetmi i deklaruar haptazi si pro-euro-atlantist (të paktën formalisht) është kryeministri në detyrë, shqiptari etnik Abazoviq, por edhe ai shpesh i akuzuar për lidhje të shkurtra me Beogradin, përfshirë ato familjare dhe të biznesit.
Gjithsesi, shpejt pritet të ketë zgjedhje parlamentare në Mal të Zi të dekretuara tashmë nga presidenti në ikje Gjukanoqiv. Në fakt duke qenë republike parlamentare, pushtetin e vërtetë e ka kryeministri dhe mazhoranca parlamentare, por Lëvizja Evropa Tani, ndonëse një forcë fare modeste, pritet të ketë një rritje të ndjeshme për shkak të fitores së zgjedhjeve presidenciale nga Milatoviq. Deklaratat e tij të para ishte se nuk do të tërhiqej nga njohja e Kosovës, apo nuk synontë të zhbënte rezolutën e njohjes së gjenocidit boshnjak krahas synimit për antarësimin e shpejtë në BE. Por të gjitha këto u thanë në mënyrë shumë të paqartë pas pyetjeve insistuese të gazetarit dhe natyrisht në mënyrë që të paqtonte sa të ishte e mundur faktorin perëndimor.
Natyrisht, antenat do të jenë të orientuara fort kah Beogradit nga prej vjen shumica e kapitalit politik dhe pse jo financiar për të përballuar dhe fushatën e re për zgjedhjet parlamentare. Me interes do të jetë dhe se si do të pozicionohet URA e Abazoviqit në të ardhmen e afërt dhe çfarë rezultati elektoral do të ketë ndërkohë që gjerësisht besohet se social-demokratët e Gjukanoviqit sërish do të dalin në krye si forcë e parë, ndonëse mund mos të kenë mundësinë për të krijuar qeverinë e re.
Discussion about this post