Një skandal po trondit politikën në Austri dhe në qendër të tij është emërimi i ambasadorit shqiptar, Fate Velaj. Pasi shërbeu si deputet i Edi Ramës, Velaj u emërua nga kryeministri për të shërbyer si kryediplomat në Vjenë.
Ky emërim është kritikuar edhe më përpara në Shqipëri, por përmasat e këtij skandali po tronditin qeverinë dhe politikën austriake. Media investigative “FoB” në Austri ka publikuar një hetim të thelluar për këtë çështje.
Emërimi i Fatmir Velajt si ambasador i Shqipërisë në Vjenë në vitin 2023 po kthehet gjithnjë e më shumë në një fuçi baruti diplomatike dhe politike. Rasti nga Shqipëria aktualisht po hedh shumë pluhur mbi Ministrinë e Jashtme të Beate Meinl-Reisinger (nga partia NEOS). Çështja Velaj tani po kthehet në një çështje politike, duke e vendosur qeverinë e re federale në një situatë të pasigurt.” – shkruan media austriake.
Që kur u mësua emërimi i Velajt në Austri, për të zëvendësuar në këtë post ambasadorin Roland Bimo, partia NEOS kishte ngritur pikëpyetje duke theksuar se ai nuk plotëson kriteret.
“Në vitin 2024, emërimi i Velajt si ambasador u diskutua për herë të parë në një seancë nga anëtari i atëhershëm i Këshillit Kombëtar të NEOS, Helmut Brandstätter. Kërkesa tregon se sa të thella janë dyshimet për papërshtatshmërinë e tij. Ajo përmban 14 pyetje të detajuara në lidhje me papajtueshmëritë e mundshme, kërkesat që mungojnë dhe ndikimin politik.
Ndër të tjera, Brandstätter donte të dinte nëse Velaj kishte nënshtetësi të dyfishtë austriako-shqiptar në kohën e emërimit të tij, dhe nëse ai kishte aktivitet tregtar aktualisht në Austri. Sipas praktikës, të dyja do të ishin arsye për përjashtim nga akreditimi si ambasador i një vendi të tretë.
Pyetja fjalë për fjalë thotë: “A është e vërtetë që kandidati i caktuar ushtron një aktivitet tregtar në Austri? A do të ishte kjo një arsye për përjashtim?”
Gjithashtu pyetet: “A dihet nëse kandidati i caktuar ka hequr dorë nga shtetësia austriake apo do të hiqte dorë nga ajo nëse emërohej?”,” shkruan media austriake.
Por pavarësisht kësaj, Velaj e mori akreditimin dhe nisi punën.
“Ajo që është veçanërisht shpërthyese është dyshimi se një anëtar i qeverisë mund të ketë ndërhyrë në emër të Velajt, pavarësisht shqetësimeve ekzistuese,” vijon më tej investigimi.
“Biografia e Velajt duket meteorike në pamje të parë. Ish-azilkërkuesi nga Traiskirchen mori jo vetëm Medaljen e Artë të Meritës së Republikës së Austrisë, por edhe titullin “Profesor”. Sipas certifikatës së çmimit të datës 13 dhjetor 2019, ai u nderua për arritjet e tij si “piktor, fotograf, shkrimtar, gazetar, menaxher kulturor dhe kurator ekspozite”. Certifikata është në dispozicion të ekipit redaktues,” thuhet në shkrim.
Por kush ka ndërhyrë që Velaj të vazhdonte punën?
“Tashmë është e qartë edhe pse me vonesë: Ministrja e Jashtme Meinl-Reisinger është nën presion për të vepruar. Sipas dosjeve të brendshme të Ministrisë së Jashtme, Velaj mësohet se ka ndërhyrë personalisht në disa raste. Në interes të transparencës dhe higjienës politike, i gjithë procesi duhet të rishqyrtohet. Pyetja qendrore është nëse ka pasur ndikim të padrejtë gjatë emërimit si ambasador”.
“Një hap i tillë do të kishte peshë edhe në nivel ndërkombëtar. Kjo mund të çojë në tensione diplomatike me Tiranën dhe të hedhë një dritë shqetësuese mbi standardet e politikës së jashtme austriake”.
“Shqipëria është aktualisht nën presion gjithsesi: vetëm muajin e kaluar, prokuroria e posaçme shqiptare arrestoi kryebashkiakun e Tiranës Erion Veliaj për ryshfet të dyshuar, pastrim parash dhe fshehje të ardhurash.
Një gjë është e sigurt: Shumë pyetje mbeten pa përgjigje në rastin Velaj. Por një gjë është tashmë e qartë – nëse rezulton se një kandidat i papërshtatshëm është emëruar ambasador përmes ndërhyrjes politike, ekziston rreziku i një skandali diplomatik me pasoja të konsiderueshme. Dhe një gjë është po aq e sigurt: kjo çështje nuk mund të anashkalohet thjesht me buzëqeshje në aspektin e politikës së jashtme, perfundon artikulli.
Discussion about this post