Drafti i ri i Kodit Penal, i prezantuar nga Ministria e Drejtësisë, ka shkaktuar një valë të re shqetësimesh dhe debatesh, ndërsa theksohet mungesa e konsultimit me institucionet kyçe të drejtësisë. Pas kryeprokurorit Olsian Cela, edhe kreu i Prokurorisë së Posaçme (SPAK), Altin Dumani, ka konfirmuar sot se institucioni që ai drejton nuk është përfshirë në hartimin e draftit dhe madje nuk e ka marrë ende zyrtarisht dokumentin për shqyrtim.
Gjatë një takimi informal me gazetarët që mbulojnë çështjet e drejtësisë, Dumani sqaroi: “Është një draft. Ne nuk e kemi marrë zyrtarisht dhe nuk jemi përfshirë në hartimin e tij. Kur të na vijë, do ta analizojmë dhe do të mbajmë një qëndrim.” Ai theksoi se një nismë e tillë ka rëndësi të madhe për shtetin e së drejtës dhe është normale që të shoqërohet me diskutime. Dumani shtoi se SPAK do të japë opinionet e tij përfundimtare vetëm pasi drafti t’i përcillet zyrtarisht.
Kritikat e Draftit: “Kriminalizimi i Shoqërisë” dhe Rreziku i Pronës
Kjo deklaratë e Dumanit vjen në një kohë kur drafti i ri i Kodit Penal është përballur me kritika të forta nga juristë dhe ekspertë të ndryshëm, të cilët ngrenë shqetësime serioze mbi thelbin dhe pasojat e tij. Juristi Ylli Manjani, ish-ministër, ka theksuar më parë në Euronews Albania se ky draft është një Kod që “kriminalizon shoqërinë”, duke pasur në qendër të tij dënimin me burg, në vend të edukimit.
Manjani argumentoi se Kodi i ri Penal duhet të shoqërohet me një kod kundërvajtjesh administrative, pasi “nuk mund të zgjidhet çdo problem apo shkelje shoqërore nga prokuroria.” Ai solli shembuj konkretë të ashpërsisë së dënimeve të parashikuara, si 10 vite burgim për armëmbajtje pa leje apo për shkrepje armësh në dasma, një praktikë e vjetër shqiptare. “Qëllimi nuk është të kriminalizohet shoqëria, të futet shoqëria në burg, qëllimi është të edukohet. Nuk zgjidhet asgjë me pranga, kriminalizohet me pranga,” tha Manjani.
Një tjetër pikë kritike e ngritur nga Manjani është një nen i përsëritur në draft, i cili flet për “pasurimin e paligjshëm të kujtdo”. Sipas tij, ky formulim është një mjet i rrezikshëm për t’i grabitur pronën qytetarëve. Ai shpjegoi se ky nen, në formën e propozuar, mund të lejojë autoritetet të vënë në pikëpyetje pasurinë e çdo qytetari, duke e kthyer Kodin Penal në “armë të grabitjes së pronës”, një qasje që ai e cilësoi si “bolshevike” dhe “majmunizëm”.
Opozita gjithashtu ka shprehur kundërshtime. Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha e ka cilësuar draftin si një “atentat madhor ndaj fjalës së lirë” dhe një akt autoritar që synon shtypjen e qytetarëve dhe medias.
‘Dje në një deklaratë publike, Prokurori i Përgjithshëm me kurajo denoncoi faktin se institucioni i tij apo ai si përfaqësues i akuzës në Republikën e Shqipërisë, nuk kishte asnjë dijeni për kodin Rama-Ulsiu. Pra, kur unë u deklarova ju se ai ka dalë nga shpellat e mafies, sigurisht që pati njerëz të cilët e përcollën me habi. Por ja pra, unë u them të gjithë atyre që u habitën, tani që Prokurori i Përgjithshëm deklaron se institucioni i tij as që është pyetur ndonjëherë as për konsultë, as për mendim, kuptoni ju se çfarë përfaqëson kodi që të vërtetë shënon pothuaj dyfishimin e dhunës ligjore mbi qytetarët’, theksoi kreu i PD-së, Sali Berisha, në një deklaratë për mediat të mërkurën nga selia blu.
Edhe Dhoma e Avokatisë është shprehur se kodi i ri ka dënime më shumë se në kohën e komunizmin, që bie ndesh me parimet e avokatit.
“Drafti i Kodit Penal ka një mal me probleme. Duhet të dilte me një komunikim për të gjithë aktorët, me nevojën që çuan për përgatitjen e këtij drafti për këtë kod. Nuk kemi prezencën e nevojës pse duhet kod i ri. Nuk është si rrjedhojë e nevojës së organeve të drejtësisë. 23 herë është ndryshuar. Është inkuizitor, nuk do ta pranojë Europa. Ka dënime represive më shumë se në kohën e komunizmit. Janë vënë nene diskriminuese. Bie ndesh me parimet e avokatit. Mjet të fundit do të kemi kontestim në Gjykatën Kushtetuese”, u shpreh kreu i dhomës Maks Haxhia, një ditë më parë.
Mungesa e Konsultimit
Fakti që kreu i SPAK, një institucion kyç në luftën kundër krimit dhe korrupsionit, deklaron se nuk është përfshirë në hartimin e një dokumenti kaq thelbësor si Kodi i ri Penal, dhe madje nuk e ka marrë ende zyrtarisht, ngre pikëpyetje serioze mbi procesin legjislativ. Kjo mungesë konsultimi me aktorët kryesorë të drejtësisë, siç duket nga deklaratat e Dumanit dhe kritikat e vazhdueshme të ekspertëve, sugjeron një qasje të nxituar dhe jo gjithëpërfshirëse në hartimin e një ligji me ndikim kaq të madh në jetën e qytetarëve dhe funksionimin e shtetit të së drejtës.
Debati i hapur publik, siç theksoi Dumani, është normal, por mungesa e përfshirjes së institucioneve të specializuara në fazën e hartimit mund të çojë në një legjislacion me mangësi dhe pasoja të padëshiruara.
Discussion about this post