Në 24 orët e fundit, Shqipëria u zgjua dhe u errësua me krisma armësh. Një atentat në Lezhë dhe një tjetër në Tiranë lanë pas një të vrarë, disa të plagosur dhe një fëmijë në gjendje të rëndë. Të dyja ngjarjet ndodhën në mes të ditës, në vende të populluara, në sy të qytetarëve. Por jo në sy të shtetit — sepse shteti kishte sy vetëm për zgjedhjet.
Në çdo vend normal, dy atentate brenda një dite do të shkaktonin alarm kombëtar. Në Shqipëri, gjithçka zgjidhet me një deklaratë “jemi duke hetuar” dhe një shtrëngim duarsh mes drejtorëve që prej kohësh nuk kanë lidhje me rendin, por me rreshtimin politik. Sepse në Shqipëri, krimi nuk është më lajm — është shtrirje logjike e një sistemi të kalbur, ku shteti është zbërthyer, dhe policia është kthyer në fasadë me uniformë.
Krimi vret, shteti bën fushatë
Teksa qytetarët dridhen nga frika se mund të bëhen viktima të rastësishme të një atentati me ngatërresë targash, qeveria është e zënë me video propagandistike, me premtime të vjetra të ricikluara dhe me selfie nga rrugët që hapen për herë të katërt. Policia? Një pjesë e saj është në shërbim të fushatës, një pjesë tjetër në rolin e dekorit.
Në vend që të shohim operacione serioze kundër grupeve kriminale, shohim konferenca shtypi për “suksese simbolike”, ndërkohë që grupet e armatosura shëtisin lirshëm nëpër Tiranë e qytete të tjera.
Degradimi i Policisë së Shtetit: Nga strukturë ligjzbatuese, në vegël politike
Çfarë ndodhi me Policinë e Shtetit? Dikur, me gjithë mangësitë, ishte një strukturë me autoritet, që ushqente një lloj respekti. Sot? Emërimet bëhen me rekomandime partiake, komandat ndërrohen më shpesh se uniformat, ndërsa profesionalizmi është sakrifikuar për servilizëm. Karriera në polici nuk ndërtohet më mbi rezultate, por mbi sa mirë di të buzëqeshësh kur vjen ministri në inspektim.
Në vend të oficerëve hetues, kemi drejtues që merren me menaxhimin e fushatës në terren. Në vend të ekspertizës kriminale, kemi raporte të fryra që mbyllen në sirtar. Dhe ndërkohë që policia ka rënë moralisht, grupet kriminale janë ngritur si struktura paralele të pushtetit lokal.
Edi Rama, nepotizmi dhe korrupsioni që e ushqen krimin
Në këtë situatë, qeveria jo vetëm që nuk merr përgjegjësi, por i hedh benzinë zjarrit. Edi Rama e ka kthyer luftën kundër krimit në një meme. Të vetmit që “arrestohen” në Shqipëri janë ndonjë ndërtues pa leje, ndonjë fshatar me gjobë të papaguar, apo ndonjë kalimtar që nuk respekton vijat e bardha. Por krimi i vërtetë, ai që gjuan me kallash në mes të ditës, mbrohet nga heshtja, lidhjet e errëta dhe pazaret e pista.
Si mund të luftojë Rama krimin, kur në poste kyçe të policisë dhe drejtësisë ka vendosur njerëz me lidhje familjare, politike e klienteliste? Kur vetë pushteti i tij është ngritur mbi marrëveshje të heshtura me figura të dyshimta që ndihmuan në zgjedhje? Kur më shumë rëndësi ka kush të njeh, sesa çfarë ke bërë?
Kur shteti nuk ka më frikë nga krimi, por qytetari ka frikë nga të dy
Pas çdo atentati, qytetarët pyesin: “Kush është viktima?” — jo nga kureshtja, por nga frika se mund të ishte dikush që njohin. Sepse kur shteti zhduket, dhuna bëhet e zakonshme. Kur institucionet janë të zëna me “image management”, jeta reale kthehet në një skenar lufte. Dhe më e rënda: kjo nuk është më e pazakontë. Është bërë pjesë e normalitetit shqiptar.
Llogaria që nuk kërkohet, dhe drejtësia që nuk vjen
Askush nuk jep dorëheqje. Askush nuk mbahet përgjegjës. Drejtorë policie ndërrohen si në lojë shahu, por pa asnjë transparencë. Prokuroria flet vetëm kur dosjet bëhen presion politik. Ministrat e Brendshëm ndërrohen, por filozofia mbetet e njëjtë: mos e shqetëso krimin, për sa kohë nuk të prish punë.
Shqipëria që ka frikë të zgjohet
Sot, Shqipëria është një vend ku njerëzit kanë më shumë shpresë në emigrim sesa në shtet. Ku policia nuk të mbështet, por të frikëson. Ku siguria është luks, jo e drejtë. Dhe për ironi, kjo ndodh në një vend që promovon vetën si “gati për në BE”.
Por Europa nuk është vetëm tabela e rrugës që inaugurohet para zgjedhjeve. Europa është rend, drejtësi, përgjegjësi. Dhe për sa kohë që krimi bën atentate në dritë të diellit dhe kryeministri bën batuta në Facebook, kjo Europë është më larg se kurrë.
Sepse Shqipëria nuk ka nevojë për më shumë digjitalizim. Ka nevojë për më pak gjak. Ka nevojë për më pak propagandë. Dhe më shumë drejtësi.
Por kjo nuk vjen nga ata që e kanë bërë krimin pjesë të strategjisë për pushtet.
Discussion about this post