Emigracioni është një fenomen i përhapur masivisht në popullsinë shqiptare, në të gjitha grupmoshat, nivelet arsimore dhe vendbanimet, por në disa profesione jetike, si mjekësia, largimet janë në nivele alarmante.
Mjekët dhe mësuesit janë themeli i shërbimeve publike në çdo shtet. Largimi masiv i mjekëve, sidomos elitave të reja, lajmëron dobësi në shërbimin shëndetësor në një popullsi që po plaket me shpejtësi dhe barra e sëmundjeve sa vjen e rritet.
Një studim i thelluar i ekspertëve Ilir Gëdeshi (Qendra e Studimeve Ekonomike dhe Sociale), Russell King (Departamenti i Gjeografisë, Universiteti i Sussex) dhe Amarildo Çeka (Shkolla e Popullsisë dhe Shëndetit Publik, British Columbia) tregoi se në vitin 2020, brenda vendit numëroheshin gjithsej 4745 doktorë, ndërsa jashtë vendit ishin 1028 të tillë.
Siç shihet, mjekët që janë të punësuar jashtë vendit janë sa 22% e atyre brenda vendit. Dega e mjekësisë në vend është më e shtrenjta për nga kostot dhe koha që duhet për shkollim. Për formimin e një mjeku specialist duhen 6 vite studime të përgjithshme dhe specializimet që zgjasin deri në katër vite.
Në vitin 2021, buxheti i Fakultetit të Mjekësisë ishte rreth 1,4 miliardë lekë, ose rreth 13 milionë euro. Shpenzimet e drejtpërdrejta nga buxheti, pa llogaritur shpenzimet e familjeve, për të shkolluar një gjeneratë të mjekësisë së përgjithshme janë rreth 80 milionë euro, por kostot janë të pallogaritshme nga mungesa e tyre në tregun shqiptare të punës.
Anketat e viteve të fundit tregojnë një dëshirë të madhe për të emigruar te moshat e reja, por fenomeni është i lartë në fushat e shëndetit, me qëllim largimin.
Të dhënat e fundit zyrtare tregojnë se numri i studentëve në arsimin e lartë ka pësuar rënie me rreth 13% nga 2019 – 2023, por në degët ku mund të gjesh punë në emigracion ka rritje.
Numri total i studentëve u tkurr me 17,700 që nga viti 2019 me rënie 12.7%, por nga ana tjetër, më shumë të rinj zgjodhën degët në fushën “Shëndet dhe mirëqenie”.
Këtë vit akademik, në fushat e studimit që lidhen me shëndetësinë janë 22,834 studentë, të cilët përbëjnë 18% të gjithë totalit të studentëve. Numri i studentëve me drejtim degët e shëndetit është më i lartë se nevojat e tregut të brendshëm, por ky trend lajmëron tendencat e emigracionit të profesionistëve në të ardhmen.
Burimet nga Fakulteti i Infermierisë tregojnë se shumica e studentëve, që në vit të parë regjistrohen në mësimin e gjuhës gjermane, me qëllim që kur të kenë mbaruar studimet të kenë aftësitë gjuhësore për t’u punësuar në tregun gjerman.
Nga të gjitha fushat e studimit, numri i studentëve në katër vitet e fundit u rrit vetëm në degët e inxhinierisë dhe shëndetësisë, ndërsa në disa fusha ka rënie të mprehtë të studentëve.
Studimi i fundit tregon se emigrimi po tërheq elitën e studentëve të mjekësisë. “Ne ishim 25 studentë në klasën time të mjekësisë.
Nga studentët më të mirë, asnjë nuk është në Shqipëri. Unë jam në SHBA, një në Suedi, shumica janë në Gjermani. Shumë nga kolegët, dikur studentë të shkëlqyer në mjekësi, nuk punojnë më në Shqipëri. Është shumë e trishtë që elita e studentëve të mjekësisë ka emigruar” – është shprehur Gjoni, mjek në SHBA në intervistën dhënë për autorët e studimit.
Fatmir Brahimaj, presidenti i Urdhrit të Mjekut, këshillon se emigrimi i mjekëve mund të frenohet me një seri reformash që duhet të përfshijnë që nga rritja e pagave, përmirësimin e kushteve të punës si infrastruktura, teknologjia, trajnimet dhe kualifikime, pajisje më të mira me barna e pajisje mjekësore.
Brahimaj tha se mbrojtja ligjore ndaj mjekëve duhet të rritet./Monitor
Discussion about this post