Nuk ndalet rritja e çmimeve në Shqipëri ku vetëm për muajin Prill janë rritur me 10% produktet e shportës së ushqimeve dhe pijet joalkoolike. Por lajme të këqija vijnë dhe nga transporti i cili ka pësuar rritjen më të madhe me 13,8% për këtë periudhë sipas INSTAT.
Rritja e çmimit të karburanteve ka ndikuar tek kostoja e transportit por qeveria shqiptare nuk ka marrë masa të cilat lehtësojnë krizën e rëndë që po kalojnë familjet shqiptare.
Nëse bëjmë një krahasim me vendet e Rajonit, Shqipëria ka çmimin më të lartë të karburantit dhe vende si Maqedonia e Veriut e shesin më lirë ndërsa Italia e cila është një fuqi industriale ka vendosur një çmim tavan pavarësisht situatës në bursën ndërkombëtare. Megjithatë cilësia e karburanteve, pesha dhe abuzimet nuk janë përgjegjësi e bursës ndërkombëtare por e qeverisë dhe Autoritetit të Mbikqyrjes Financiare (AMF).
Aktualisht çmimi i naftës në Maqedoninë e Veriut me pakicë është 167.86 lekë/litri ndërsa mbledhja e Bordit të Transparencës në vendin tonë në 19 Maj ka vendosur çmimin e naftës me pakicë 217 lekë/litri.
Por transporti nuk është vetëm një problem sepse prej disa kohësh qeveria shqiptare nuk ka bërë indeksimin e rrogave. Kryeministri Edi Rama pas protestave të rritjes së çmimeve miratoi një paketë për të zbutur krizën e rëndë ekonomike që ka goditur familjet shqiptare e cilave krahas rritjes së çmimeve ndërkombëtare ka në kurriz dhe faturën e keqmenaxhimit të parave publike.
Banka Botërore ka publikuar së fundmi raportin ekonomik “Manovrim mes krizash” për Ballkanin Perëndimor i cili përfshin ndikimin e luftës në sektorë të ndryshëm të ekonomisë.
Shifrat zbulojnë se gjatë 2021, 22% e shqiptarëve cilësohen si të varfër, ku me termin varfëri i referohet një personi që jeton me më pak se 5.5 dollarë në ditë.
Krahasuar me vendet e rajonit, Shqipëria regjistron përqindjen me njerëzit më të varfër e ndjekur nga Kosova me 19,4% e popullsisë.
Për të përforcuar faktin se masat e qeverisë për dhënien nga 3 mijë lekë ndaj pensionistëve dhe subvencionimi i faturave të energjisë elektrike nuk kanë patur asnjë efekt dometwnws, mjafton të shohim gjendjen e depozitave bankare në lekë.
Sipas Bankës së Shqipërisë, depozitat shënuan rënie për të dytin muaj radhazi në mars, një sinjal se kriza e shkaktuar nga çmimet e larta po ndikon në aftësinë e familjeve për të kursyer, ndërsa bizneset po detyrohen që të shpenzojnë likuiditetet e tyre.
Sipas të dhënave të Bankës së Shqipërisë, stoku i depozitave në muajin mars ishte 1.23 trilionë lekë (10 miliardë euro), me një rënie prej 0.1% në krahasim me muajin e mëparshëm dhe rënia ka ardhur e gjitha nga kursimet në lekë.
Madje të dhënat e INSTAT për “Qira, ujë, lëndë djegëse dhe energji” tregojnë se vetëm për muajin Prill kemi një rritje me 4,8 % në krahasim me muajin e kaluar.
Shqetësimi më i madh vjen nga rritja e çmimeve të grurit pasi fermerët në vende të tjera të botës mund të mos e plotësojnë mungesën pasi çmimet janë të paqëndrueshme. Fitimet po tkurren, për shkak të rritjes së çmimeve të plehrave dhe energjisë e cila nuk është kosto kryesore vetëm për fermerët dhe të dy tregjet janë ndërprerë nga sanksionet dhe përleshja për gazin natyror.
Nëse fermerët pakësojnë plehrat, rendimentet globale do të jenë më të ulëta në kohën e gabuar. “Përgjigjja e politikanëve me shqetësim mund të përkeqësojë një situatë të keqe”, shkruan The Economist, e cila u vërtetua nga shqetësimi që shfaqi kryeministri Rama kur ndodhi protesta e parë e rritjes së çmimeve. Gjatë rritjes së çmimeve të karburantit, Rama deklaroi se situata nuk ishte e mirë duke përshkallëzuar protestën pasi deklaratat e tij frikësuan qytetarët të cilët u revoltuan dhe u ndjenë të rrezikuar nga rritja e çmimeve.
Megjithatë qeveria nuk shqetësohet sepse akoma nuk ka ndërprerë pagesat e inceneratorëve, vepra publike të cilat mund të presin në krahasim me krizën ushqimore globale e cila do ndihet më shumë tek vendet e varfra dhe në zhvillim sipas medias prestigjioze “The Economist”.
Discussion about this post