Nga Ola Xama
Tuneli i Llogarasë është kontestuar nga shumë palë me argumentin se paratë e buxhetit po shkonin për të mbështetur interesat financiare të biznesmenëve në jug. Qeveria nga ana e saj ka sqaruar se projekti kishte të bënte me rritjen e potencialit turistik të vendit, sidomos në Bashkinë Himarë ku po tentohet të stimulohet turizmi elitar.
Këtu shohim një model ekonomik kontradiktor. Nuk tatohen investitorët për shfrytëzimin e infrastrukturës dhe fitimet, u ofrohet dhe tvsh e reduktuar, por rriten kostot për pushuesit. Kjo sjell shtrenjtim të ofertës turistike mbi të cilin është bazuar modeli i përjashtimeve tatimore!
Kontrata e tunelit të Llogarasë ka kushtuar 230 milion euro me tvsh. Fillimisht u tentua që forma e ndërtimit të saj të ishte PPP, ku investimi privat do të kthehej përmes vendosjes së tarifës, por asnjë kompani nuk shfaqi interes. Për këtë arsye punimet u financuan me paratë e buxhetit.
Është njoftuar që tuneli do të operohet me pagesë 5 euro për kalim. Ajo që nuk dimë është nëse e gjithë shuma do të shkojë për mirëmbajtjen e tij dhe pjesa tjetër do të transferohet në buxhet, apo do menaxhohet nga një kompani private që do të vjelë tarifën dhe mirëmbajë segmentin?
Sipas shifrave që janë dhënë publikisht, nëse shteti do të kërkonte kthimin e investimit nga tarifa sepse ka favorizuar një shtresë të caktuar (biznesmenët në jug, pushuesit që kanë vila dhe turistët e pasur), me një fluks prej 7 mijë automjetesh në ditë që parashikohet të kalojnë (studimi i parë), investimi kthehet pas 18 vjetësh. Ndaj teoria e kompensimit këtu bie, sepse tarifa nuk mbulon kostot e investimit në një plan afatmesëm.
Kjo të bën të besosh se me shumë gjasa do të funksionojë modeli me një operator privat, ku sipas të dhënave, të ardhurat vjetore nga tarifa projektohet të arrijnë 12.7 milion euro në vit. Kosto e mirëmbajtjes së tunelit në bazë të kontratave aktive, siç është ajo e tunelit të Krrabës rreth 1 milion euro në vit, apo e Kardhiq – Delvinë 200 mijë euro, del gati 10 herë më e lartë në rastin e Tunelit të Llogarasë.
Këtu duhet të insistojmë të gjithë: sa kushton mirëmbajtja dhe sa mjete do të kalojnë në vit. Më pas bëhet ushtrimi dhe del tarifa, e cila do të duhet të ndryshojë në varësi të fluksit dhe kostove të mirëmbajtjes. Ulet kur numri i qarkullimit të makinave është më i lartë dhe rritet kur qarkullimi bie.
Nëse tarifa është për të mbuluar mirëmbajtjen, duhet të orientohet drejt kostove të kësaj nevoje. A e zbaton ndonjë agjenci apo kontratë koncesionare këtë model? Asnjë!
Discussion about this post