Gjergj Erebara
Nëse lexon kërkesën e trembëdhjetë deputetëve socialistë për krijimin e një komisioni hetimor parlamentar, të duket sikur jeton në një vend me të vërtetë të rrezikuar nga fuqi armiqësore të huaja, konkretisht, Rusia dhe Kina. Sipas kërkesës, së zbardhur nga media, komisioni do të duhet të nxisë apo të hetojë rastet e ndërhyrjeve (të mundshme) të huaja të karakterit dizinformues, financimet (e mundshme) të huaja dhe ndikimin keqdashës ekonomik (të mundshëm) si dhe do të hartojë propozime të ndryshime ligjore për të trajtuar problemin. Gjuha e përdorur në propozim në fakt nuk e përmend fjalën “e mundshme”, ajo e bën si fakt të kryer se këto fenomene janë të pranishme në Shqipëri. Ndërsa media të ndryshme qeveritare e interpretuan këtë gjuhë që paragjykon rezultatin e hetimit parlamentar si një luftë kundër portaleve anonime, rublave ruse, etj., etj..
Deklarata e parë e deputetit Bledi Çuçi u pasua nga një ripostim në Twitter i kryeministrit Edi Rama, i cili tha se kjo është një punë “shumë e rëndësishme” e cila duhet të bëhet “menjëherë”.
Kur i lexon këto informacione, të duket sikur Shqipëria është qendra e botës, sikur shërbimet sekrete ruse dhe kineze na kanë halë në sy dhe po punojnë çdo ditë për të destabilizuar Shqipërinë dhe për të dëmtuar qeverinë.
Në krye të herës mund të themi se lufta kundër dizinformimit është një punë e mirëpritur dhe e domosdoshme. Dhe jo vetëm lufta kundër disinformimit. Sepse nëse do të luftosh dizinformimin, atëherë nevojitet të luftosh për informimin. Dhe nëse do të luftosh për informimin, i cili është parakusht për të luftuar dizinformimin, nevojitet të krijosh një mjedis të shëndetshëm mediatik, të pavarur, të larmishëm, me kushte të sigurta dhe me politikanë që nuk krijojnë një mjedis armiqësor kundër gazetarëve. Dhe në lidhje me zgjedhjet, numri i detyrave që ka vendi, jo thjeshtë kundër ndërhyrjes dashakeqe të huaj, por para së gjithash, kundër ndërhyjeve dashakeqe të brendshme, të tilla si përzënia e gazetarëve nga aktivitetet politike, shpërndarja e materialeve propagandistike të parapërgatitura apo fakti që sfera mediatike kontrollohet nga një numër minimal operatorësh me pushtet disproporcional, këto janë të gjitha detyra që parlamenti i ka nga rekomandimet e OSBE/ODIHR për zgjedhjet e kaluara, të cilat, komisioni i propozuar nuk i shpreh si shqetësime.
Natyrisht që Shqipëria mund të bashkohet me Bashkimin Evropian në imponimin e rregullave për të ashtuquajturat Platforma Shumë të Mëdha Online dhe Motorët e Kërkimit gjë për të cilën, Komisioni Evropian publikoi një udhërrëfyes së fundmi. Udhërrëfyesi bën një dallim të qartë mes “platformave” dhe “motorëve të kërkimit” dhe medias online. Ai vë gjithashtu në dukje nevojën që këto platforma dhe motorë kërkimi të identifikojnë saktë reklamuesit, në mënyrë që të mos ketë reklama pirate në zgjedhje. Dhe mbi të gjitha, kërkon që qytetarët të jenë pronarë të të dhënave të tyre personale dhe që këto të dhëna të mos përdoren (siç bën Partia Socialiste me sistemin e patronazhistëve) për shënjestrimin e tyre individual në fushata zgjedhore.
Pastaj na duhet të themi se, siç duken gjërat, sot për sot Shqipëria nuk ngjan se ka ndonjë problem të thekshëm për temën me të cilën socialistët po duan të krijojnë komision parlamentar. Nuk ka ndonjë gjurmë që të sugjerojë ndonjë fushatë dizinformimi ruse, kineze apo tjetër, në Shqipëri. Kjo është afër mendësh e lidhur me faktin se Shqipëria është një vend i vogël dhe i parëndësishëm në konfliktin mes botës demokratike dhe regjimeve autoritariste. Por lidhet edhe me faktin që Shqipëria ka qëlluar të jetë një vend me popullsi kryesisht homogjene, pa ndonjë ndasi të tmerrshme sociale, siç është fjala vjen, marrëdhënia racore në SHBA apo partitë e të djathtës ekstreme në shumë vende evropiane.
Me pak fjalë, kushdo që e kupton se si funksionon disinformimi, edhe në rast se do të dëshironte të bënte një fushatë dizinformimi në Shqipëri, do ta kishte të vështirë që të gjente ndasi sociale për të galvanizuar përmes informacioneve të rreme të shpërndara nëpër internet.
Problemi që kanë socialistët në një nismë të tillë është, gjithashtu, reputacional. Qeverisja socialiste ka ndërmarrë një pafundësi nismash negative për lirinë e shprehjes kështu që, çdo nismë e saj në këtë fushë duhet të prezumohet fajtore që në fillim dhe pastaj në fund të shikohet nëse është e pafajshme.
Dhe pastaj është problemi tjetër që asnjë nga deputetët e listës së propozuesve, nuk ka shprehur ndonjëherë ndonjë shqetësim në lidhje me lirinë e medias. Asnjë prej tyre nuk e konsideroi shqetësim prekjen me duar të një gazetareje nga kryeministri, asnjë nuk u shqetësua kur një gazetare tjetër u etiketua si e përdalë për shkak se kishte thënë të vërtetën.
Dhe mbi të gjitha, duke parë natyrën sistemike të korrupsionit qeveritar, (muaji mars i këtij viti ka gjasa do të shënohet në histori si pika e kthesës, me një ministër të akuzuar krahas drejtorit të rrugëve dhe tetë drejtorëve të Bashkisë Tiranë) nisma “kundër dizinformimit” ngjan asgjë më shumë se sa një tentativë dizinformuese, një përpjekje e dobët për të tërhequr vëmendjen nga korrupsioni sistemik.
Asnjë nga deputetët firmëtarë nuk ka shprehur ndonjë habi, as nuk është tronditur dhe as nuk ka dënuar korrupsionin masiv të drejtorëve të bashkisë, plot tetë të tillë që kanë dhënë mbi 20 milionë euro tenderë për një kompani nën pronësinë e dy drejtorëve. As kryeministri, i cili gjeti kohë ta konsideronte çështjen e luftës kundër dizinformimit rus apo kinez si çështje të rëndësishme dhe urgjente, nuk ka shprehur ndonjë habi apo ndonjë çudi nga përmasat tragjike të korrupsionit të dokumentuar dhe as nuk duket të jenë befasuar nga natyra banale e këtij përvetësimi.
Skandali i drejtorit të rrugëve dhe ai i drejtorëve të bashkisë pati forcën të trondisë opinionin publik, një opinion që është rregjur fort me skandale korruptive. E megjithatë, deputetët që kanë frikë nga sulmet ruse dhe kineze kundër demokracisë shqiptare, heshtin. Hesht edhe kryetari i bashkisë, i cili, teorikisht dhe praktikisht, duhej të ndjente ndonjë farë përgjegjësie si politikan, por edhe si qytetar, që dhjetëramiliona euro u zhdukën nën hundën e tij, ndërsa duhej të shërbenin për të furnizuar qytetarët me ujë e kanalizime.
Discussion about this post