Plani amerikan i paqes për Ukrainën/ Ja 28 pikat që propozon administrata Trump

Presidenti amerikan, Donald Trump ka sugjeruar që një afat deri të enjten, më 27 nëntor, është i përshtatshëm për qeverinë ukrainase për t’iu përgjigjur planit më të fundit të paqes për Ukrainën.

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, u njoh dje me planin.

Zelensky tha se ”Kievi do të punojë ngushtë me Uashingtonin për të gjetur zgjidhje dhe për të eksploruar alternativa”.

Cilat janë 28 pikat e planit amerikan të paqes?

1. Konfirmohet pavarësia e Ukrainës.
2. Një pakt gjithëpërfshirës mossulmimi do të lidhet midis Rusisë, Ukrainës dhe Evropës. Të gjitha paqartësitë e 30 viteve të fundit do të konsiderohen të zgjidhura.
3. Pritet që Rusia të mos pushtojë vendet fqinje dhe NATO të mos zgjerohet më tej.
4. Do të zhvillohet një dialog midis Rusisë dhe NATO-s, i ndërmjetësuar nga Shtetet e Bashkuara, për të zgjidhur të gjitha çështjet e sigurisë dhe për të krijuar kushte për shpërshkallëzim, me qëllim sigurimin e sigurisë globale dhe rritjen e mundësive për bashkëpunim dhe zhvillim ekonomik në të ardhmen.
5. Ukraina do të marrë garanci të besueshme sigurie.
6. Madhësia e Forcave të Armatosura të Ukrainës do të kufizohet në 600,000 njerëz.
7. Ukraina pranon të përcaktojë në kushtetutën e saj se nuk do t’i bashkohet NATO-s, dhe NATO pranon të përfshijë në statutin e saj një dispozitë që Ukraina nuk do të pranohet në të ardhmen.
8. NATO pranon të mos dërgojë trupa në Ukrainë.
9. Avionët luftarakë evropianë do të stacionohen në Poloni.
10. Garancia e SHBA-së:

— SHBA-të do të marrin kompensim për garancinë;

— Nëse Ukraina pushton Rusinë, ajo do të humbasë garancinë;

— Nëse Rusia pushton Ukrainën, përveç një përgjigjeje ushtarake vendimtare të koordinuar, të gjitha sanksionet globale do të rivendosen , njohja e territorit të ri dhe të gjitha përfitimet e tjera të kësaj marrëveshjeje do të revokohen;

— Nëse Ukraina lëshon një raketë drejt Moskës ose Shën Petërburgut pa shkak, garancia e sigurisë do të konsiderohet e pavlefshme.

11. Ukraina është e kualifikuar për anëtarësim në BE dhe do të marrë akses preferencial afatshkurtër në tregun evropian, ndërsa kjo çështje është duke u shqyrtuar.
12. Një paketë e fortë globale masash për rindërtimin e Ukrainës do të përfshijë, ndër të tjera:

— Krijimi i një Fondi Zhvillimi të Ukrainës për investime në industri me rritje të shpejtë, duke përfshirë teknologjinë, qendrat e të dhënave dhe inteligjencën artificiale.

— Shtetet e Bashkuara do të punojnë me Ukrainën për të rindërtuar, zhvilluar, modernizuar dhe operuar së bashku infrastrukturën e gazit natyror të Ukrainës , duke përfshirë tubacionet dhe objektet e magazinimit.

— Përpjekje të përbashkëta për rehabilitimin e zonave të prekura nga lufta për rehabilitimin, rindërtimin dhe modernizimin e qyteteve dhe zonave të populluara.

— Zhvillimi i infrastrukturës.

— Nxjerrja e mineraleve dhe burimeve natyrore.

— Banka Botërore do të zhvillojë një paketë të posaçme financimi për të përshpejtuar këto përpjekje.

13. Rusia do të ribashkohet me ekonominë globale:

— Heqja e sanksioneve do të diskutohet dhe do të miratohet gradualisht dhe rast pas rasti.

— Shtetet e Bashkuara do të hyjnë në një marrëveshje bashkëpunimi ekonomik afatgjatë për zhvillim të ndërsjellë në fushat e energjisë, burimeve natyrore, infrastrukturës, inteligjencës artificiale, qendrave të të dhënave, projekteve të minierave të metaleve të rralla në Arktik dhe mundësive të tjera të partneritetit me përfitim të ndërsjellë.

— Rusia do të ftohet të bashkohet me G8-ën.

14. Fondet e zotuara do të përdoren si më poshtë :

— 100 miliardë dollarë në asete të ngrira ruse do të investohen në përpjekjet e udhëhequra nga SHBA-të për rindërtim dhe investime në Ukrainë.

— SHBA-të do të marrin 50% të fitimeve nga kjo sipërmarrje. Evropa do të shtojë 100 miliardë dollarë për të rritur shumën e investimeve të alokuara për rindërtimin e Ukrainës. Fondet e bllokuara evropiane do të “shkrihen”. Pjesa tjetër e fondeve të bllokuara ruse do të investohet në një mjet të veçantë investimi SHBA-Rusi që do të zbatojë projekte të përbashkëta në fusha specifike. Ky fond do të synojë forcimin e marrëdhënieve dhe rritjen e interesave të përbashkëta, me qëllim krijimin e një nxitjeje të fortë për të mos u rikthyer në konflikt.

15. Do të krijohet një grup pune i përbashkët SHBA-Rusi për çështjet e sigurisë për të promovuar dhe siguruar pajtueshmërinë me të gjitha dispozitat e kësaj marrëveshjeje.
16. Rusia do ta sanksionojë ligjërisht politikën e saj të mos-agresionit ndaj Evropës dhe Ukrainës.
17. Shtetet e Bashkuara dhe Rusia do të bien dakord të zgjasin vlefshmërinë e traktateve për mospërhapjen bërthamore dhe kontrollin e armëve, duke përfshirë Traktatin START I.
18. Ukraina pranon të jetë një shtet jo-bërthamor në përputhje me Traktatin për Mospërhapjen e Armëve Bërthamore.
19. Centrali bërthamor i Zaporizhias do të vihet në funksion nën mbikëqyrjen e IAEA-s, dhe energjia elektrike e gjeneruar do të ndahet në mënyrë të barabartë midis Rusisë dhe Ukrainës — 50/50.
20. Të dy vendet zotohen të zbatojnë programe edukative në shkolla dhe shoqëri që synojnë promovimin e mirëkuptimit dhe tolerancës së kulturave të ndryshme dhe eliminimin e racizmit dhe paragjykimeve:

— Ukraina do të miratojë rregullat e BE-së mbi tolerancën fetare dhe mbrojtjen e pakicave gjuhësore.

— Të dy vendet do të bien dakord të shfuqizojnë të gjitha masat diskriminuese dhe të garantojnë të drejtat e medias dhe arsimit ukrainas dhe rus.

— Të gjitha ideologjitë dhe aktivitetet naziste duhen hedhur poshtë dhe ndaluar.

21. Territoret:

— Krimea, Luhansku dhe Donetsku do të njihen de facto si ruse, përfshirë edhe nga Shtetet e Bashkuara.

— Statusi territorial në Kherson dhe Zaporizhia do të “ngrihet” përgjatë vijës së kontaktit, që do të thotë njohje de facto përgjatë vijës së kontaktit.

— Rusia do të heqë dorë nga territore të tjera jashtë pesë rajoneve.

— Forcat ukrainase do të tërhiqen nga pjesa e rajonit të Donetskut që ato aktualisht kontrollojnë, dhe kjo zonë tërheqjeje do të konsiderohet një zonë neutrale e çmilitarizuar sigurie , e njohur ndërkombëtarisht si territor që i përket Federatës Ruse. Forcat ruse nuk do të hyjnë në këtë zonë të çmilitarizuar.

22. Duke rënë dakord për marrëveshjet e ardhshme territoriale, si Federata Ruse ashtu edhe Ukraina zotohen të mos i ndryshojnë këto marrëveshje me forcë. Asnjë garanci sigurie nuk do të zbatohet në rast të shkeljes së këtij angazhimi.
23. Rusia nuk do ta pengojë Ukrainën të përdorë lumin Dniepër për aktivitete tregtare dhe do të arrihen marrëveshje për transportin e lirë të grurit përmes Detit të Zi.
24. Do të krijohet një komitet humanitar për të zgjidhur çështjet e pazgjidhura:

— Të gjithë të burgosurit dhe trupat e mbetur do të shkëmbehen në bazë të parimit “të gjithë për të gjithë”.

— Të gjithë të burgosurit dhe pengjet civile do të kthehen, përfshirë fëmijët.

— Do të zbatohet një program për ribashkimin familjar.

— Do të merren masa për të lehtësuar vuajtjet e viktimave të konfliktit.

25. Ukraina do të mbajë zgjedhje pas 100 ditësh.
26. Të gjitha palët e përfshira në këtë konflikt do të marrin një amnisti të plotë për veprimet e tyre gjatë luftës dhe do të bien dakord të mos bëjnë asnjë pretendim ose të shqyrtojnë ndonjë ankesë në të ardhmen.
27. Kjo marrëveshje do të jetë ligjërisht e detyrueshme. Zbatimi i saj do të monitorohet dhe garantohet nga Këshilli i Paqes, i kryesuar nga presidenti Donald J. Trump . Do të vendosen sanksione për shkeljet.
28. Pasi të gjitha palët të bien dakord për këtë memorandum, armëpushimi do të hyjë në fuqi që nga momenti që të dyja palët të tërhiqen në pikat e dakorduara për të filluar zbatimin e marrëveshjes.