Rritja e çmimit të plastikës, energjisë dhe naftës ka shtuar kostot e prodhimit të ujit të ambalazhuar shqiptar. Operatorët në këtë periudhë po vuajnë edhe luhatjen e kërkesës, e ndikuar nga vala e përgjithshme e rritjes së çmimeve për produktet ushqimore. Kompanitë kërkojnë ndërhyrjen e shtetit te niveli i taksës së plastikës, pasi taksa e ambalazhit përbën 35% të vlerës së porosive. Valën e rritjes së lëndëve të para, që po ndikon direkt te shtimi i kostove te prodhuesit shqiptarë, po e vuajnë edhe fabrikat e ujit të ambalazhuar. Drejtuesit kryesorë pohojnë se janë prekur më shumë nga katërfishimi i çmimit të energjisë dhe shtrenjtimi i lartë i ambalazhimit të plastikës. Për këto arsye, kostot e prodhimit për ta janë shtuar 50 deri në 100%.
Aktualisht prodhuesit po ambalazhojnë ujin e pijshëm me shumë vështirësi dhe me fitime të ulëta. Në tregun e brendshëm, rritja e çmimeve ka qenë e ulët, për shkak të informalitetit të lartë të tregut. Në anën tjetër, prodhuesit pohojnë se eksportet vijojnë trendin rritës, por nuk arrijnë të mbulojnë kostot e larta dhe rënien e kërkesës nga tregu i brendshëm.
Prodhimi i ujit, sipas të dhënave të Ministrisë së Bujqësisë në vitin 2021 u rrit rreth 4% më shumë se në 2020-n. Rritja e sasisë së ujit të ambalazhuar për vitin 2021 është në të njëjtat nivele edhe me 2019-n, periudhën para pandemisë. Thanas Severi, administratori i ujit “Lajthiza”, tha se prej janarit të vitit të kaluar, industria po vuan rritjen e çmimit të energjisë, naftës, transportit detar dhe plastikës së ambalazhimit të shisheve të ujit.
“Nga muaji dhjetor 2020 deri në dhjetor 2021, çmimi i ambalazhit plastik është rritur 100%. Nga dhjetori 2021 deri në mars 2022, plastika u shtrenjtua përsëri 30%. Rritje të lartë të çmimit ka pasur edhe për energjinë. Fabrika furnizohet në linjën e tensionit të lartë 35 deri në 110 kV. Çmimi për këtë kategori furnizuesish është rritur 4,5 herë, nga 18,8 lekë në 36 lekë për kWh.
Me nivelin e çmimit të mëparshëm, energjia zinte 10-15% të totalit të kostove të prodhimit. Aktualisht me rritjen e çmimit, energjia zë pjesë të konsiderueshme te kostot. Në anën tjetër, duhet theksuar që shumë fabrika të tjera furnizohen në linjën e tensionit të ulët 20 kV, nga të cilat po blihet energjia me çmim preferencial 18,8 lekë/kWh. Kjo situatë po ndikon te konkurrenca”.
Kostot e prodhimit të ujit të ambalazhuar janë shtuar 100% nga rritja e çmimeve sipas përfaqësuesit të ujit “Lajthiza”. “Situata është e jashtëzakonshme. Pritet edhe për periudhën në vijim, të ketë rritje të çmimeve të lëndëve të para, e cila do të ndikojë drejtpërsëdrejti te kostot. Shtrenjtimi i lëndëve të para në tregjet e huaja ishte i pritshëm pas krizës së pandemisë. Kurse rritja e çmimit të energjisë në këto nivele është e pashpjegueshme. Nisi rritja e çmimit në bursë dhe vijoi rritja zinxhir në të gjithë tregun”.
Edhe administratori i ujit “Qafshtama”, Florant Dautaj, tha se rritja e çmimeve të lëndëve të para ka nisur që vitin e kaluar dhe ka vijuar çdo 3-mujor. “Në dhjetor të vitit 2021, fillimisht çmimet u rritën 15%.
Për periudhën mars-maj, rritja është mbi 20% për çdo kategori produkti. Për 6-mujorin e dytë parashikohen rritje të tjera të çmimeve të furnizimeve rreth 10%. Pothuajse 100% e lëndëve të para për ambalazhimin e ujit mineral ‘Qafshtama’ importohen nga vende të Bashkimit Europian dhe ndikohen nga çmimet në tregjet ndërkombëtare.
Rritjen më të madhe e ka pësuar shishja plastike (PET) e cila është rritur 65% krahasuar me vitin 2021. Produkte kryesore, si: tapat, etiketat, filmat e paketimit dhe çdo produkt, i cili është pjesë e prodhimit, është rritur nga 20-30% në 3-mujorin e fundit. Energjia elektrike dhe nafta zënë gjithashtu një vend të rëndësishëm në procesin e prodhimit dhe shpërndarjes së produktit.
Energjia elektrike sot blihet 60% më shtrenjtë se një vit më parë. Efekti i ndryshimit të çmimeve në kostot totale të produktit parashikohet të jetë në normën 20% rritje, nëse kemi një stabilitet të çmimeve të importit për lëndët e para”, pohon ai.
Shtimin e kostove nga shtrenjtimi i lëndëve të para, po e vuajnë edhe kompanitë më të reja në treg, siç është uji “Dukati”, që ka nisur prodhimin në 2018-n. Administratori i kompanisë, z. Franci Ndreka, thotë se shtrenjtimi i energjisë, plastikës dhe pagat e punonjësve mbeten faktorët kryesorë të rritjes së kostove prodhuese. “Kostoja kryesore në prodhim në industri është energjia dhe pagat. Energjia dukshëm është rritur me 50%, por mbi të gjitha janë rritur pagat me të paktën 25%. Duke qenë larg qytetit (në Llogora) nuk e kemi të lehtë të gjejmë njerëz të kualifikuar mjaftueshëm për të operuar teknologjinë të cilën përdorim në paketim. Dukshëm çmimi i naftës ka shënuar rritje të lartë, e cila shton kostot e transportit. Edhe plastika, nënprodukt i naftës, ka shënuar rritje jo të vogël me rreth 30% që nga fillimi i vitit dhe gati 50% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar/Monitor/
Discussion about this post