Qeveria dhe rebelët marrëveshje për shkëmbimin e robërve

Rebelët Huthi të Jemenit dhe qeveria e njohur ndërkombëtarisht kanë rënë dakord të shkëmbejnë më shumë se 880 të burgosur gjatë negociatave në Zvicër, thanë të dy palët të hënën, në një tjetër shenjë shpresëdhënëse ndërsa përpjekjet përshpejtohen për t’i dhënë fund luftës.

Shkëmbimi i rënë dakord vjen pasi Arabia Saudite dhe Irani, të cilët mbështesin palët kundërshtare në konflikt, këtë muaj lëvizën drejt rivendosjes së marrëdhënieve diplomatike pas një ndërprerjeje shtatëvjeçare.

“Është arritur një marrëveshje për të zbatuar një shkëmbim (të burgosurish)” që do të bëjë të lirohen më shumë se 880 persona gjithsej, tha Abdul Qader al-Murtada, delegati kryesor Huthi në bisedimet e Gjenevës, sipas kanalit televiziv rebel Al-Masirah.

Shkëmbimi është vendosur të bëhet brenda javësh, tha ai.

Rebelët Huthi morën kontrollin e kryeqytetit Sana’a në vitin 2014, duke shkaktuar një ndërhyrje të udhëhequr nga Arabia Saudite vitin e ardhshëm dhe luftime që kanë lënë qindra mijëra të vdekur dhe kanë shkaktuar një nga krizat më të këqija humanitare në botë.

Një armëpushim i ndërmjetësuar nga OKB që hyri në fuqi prillin e kaluar solli një reduktim të mprehtë të armiqësive.

Armëpushimi skadoi në tetor, megjithëse luftimet kryesisht mbeten në pritje.

Sipas marrëveshjes, Huthi të mbështetur nga Irani do të lirojnë 181 të burgosur, duke përfshirë shtetas sauditë dhe sudanez, në këmbim të 706 të burgosurve, tha Murtada, i cili drejton Komitetin Kombëtar të Huthit për Çështjet e të Burgosurve.

Ushtarët sudanezë kanë marrë pjesë në koalicionin e udhëhequr nga Arabia Saudite.

Një grua mban ujë në një kamp për jemenasit e zhvendosur që u larguan nga luftimet midis rebelëve Huthi dhe forcave qeveritare në provincën perëndimore të Hodeida, siç shihet në këtë fotografi të 5 shkurtit 2022

Një grua mban ujë në një kamp për jemenasit e zhvendosur që ikën nga luftimet midis rebelëve Huthi dhe forcave qeveritare në provincën perëndimore të Hodeida.

“Shkëmbimi do të zbatohet pas tre javësh,” tha Murtada, duke vënë në dukje se ka plane për një raund tjetër bisedimesh për shkëmbimin e të burgosurve në muajt e ardhshëm.

Majed Fadail, një anëtar i delegacionit të qeverisë së Jemenit, tha se Huthit do të lironin ish-ministrin e mbrojtjes Mahmoud al-Subaihi dhe zyrtarë të tjerë, si dhe katër gazetarë.

Një zyrtar i qeverisë jemenase, i cili kërkoi të mos përmendet pasi nuk ishte i autorizuar të fliste me shtypin, tha se 15 shtetas sauditë dhe tre shtetas sudanezë ishin në mesin e atyre që u liruan.

Shkëmbimi i të burgosurve u njoftua pasi Hans Grundberg, i dërguari special i Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së për Jemenin, vuri në dukje “përpjekje intensive diplomatike” për t’i dhënë fund konfliktit.

Negociatat në Zvicër, të mbikëqyrura nga Kombet e Bashkuara dhe Komiteti Ndërkombëtar i Kryqit të Kuq (ICRC), filluan në fillim të këtij muaji. OKB dhe KNKK ende nuk kanë komentuar mbi marrëveshjen.

Negociatat e fundit me dyer të mbyllura në Gjenevë shënojnë takimin e shtatë që synon zbatimin e një marrëveshjeje mbi shkëmbimin e të burgosurve të arritur në Suedi pesë vjet më parë.

Sipas asaj marrëveshjeje, palët ranë dakord “të lirojnë të gjithë të burgosurit, të paraburgosurit, personat e zhdukur, personat e ndaluar arbitrarisht dhe të zhdukur me forcë, dhe ata në arrest shtëpiak”, të mbajtur në lidhje me konfliktin, “pa asnjë përjashtim apo kusht”.

Marrëveshja e fundit vjen një vit pasi Huthit thanë se kishin rënë dakord për një shkëmbim të burgosurish që do të bënte të liroheshin 1,400 rebelë në këmbim të 823 luftëtarëve pro-qeveritare, duke përfshirë 16 sauditë dhe tre shtetas sudanezë.

Në vitin 2020, më shumë se 1050 të burgosur u liruan pas një marrëveshjeje të arritur nga palët ndërluftuese, sipas KNKK.

Gjatë një takimi të Këshillit të Sigurimit javën e kaluar, zyrtarët e OKB-së thanë se një tension midis Arabisë Saudite dhe Iranit duhet të ofrojë vrull drejt paqes.

Megjithatë, kjo nuk do të zgjidhë të gjitha problemet në Jemen, ku ndikimi i dy fuqive rajonale është vetëm një dimension i një konflikti gjithnjë e më kompleks, paralajmërojnë analistët.

AFP