Presidenti Vladimir Putin tha të dielën se Rusia kishte testuar raketën e saj lundruese me energji bërthamore Burevestnik. Por çfarë e bën këtë raketë kaq të veçantë dhe të pamposhtur si shprehet kreu i Kremlinit?
9M730 Burevestnik, emri i të cilit përkthehet si “zgavër stuhie”, është një raketë lundruese me fluturim të ulët, e lëshuar nga toka, që jo vetëm që është e aftë të mbajë një kokë bërthamore, por është edhe me energji bërthamore.
NATO i referohet asaj si SSC-X-9 Skyfall.
Putin, i cili e zbuloi për herë të parë projektin në mars 2018, ka thënë se ka një rreze veprimi të pakufizuar dhe mund t’i shmanget mbrojtjes raketore amerikane. Por disa ekspertë perëndimorë kanë vënë në dyshim vlerën e tij strategjike, duke thënë se nuk do të shtojë aftësi që Moska nuk i ka tashmë dhe mund të nxjerrë rrezatim përgjatë rrugës së fluturimit.
Putin tha të dielën se arma ishte unike. Gjenerali më i lartë i Rusisë, Valery Gerasimov, shefi i shtabit të përgjithshëm të forcave të armatosura të Rusisë, i tha Putinit se në provën e 21 tetorit raketa udhëtoi 14,000 km (8,700 milje) dhe qëndroi në ajër për rreth 15 orë.
Ai tha se ajo udhëtoi me energji bërthamore, mund të mposhtë çdo mbrojtje raketore dhe ka një rreze veprimi të pakufizuar.
Shtytja e saj bërthamore është projektuar për ta lejuar atë të fluturojë shumë më larg, për më gjatë, sesa motorët tradicionalë turbojet ose turbofan që janë të kufizuar nga sasia e karburantit që mund të mbajnë. Kjo do ta lejonte atë të “qëndronte endacak” për një periudhë të zgjatur para se të godiste një objektiv.
Iniciativa e Kërcënimit Bërthamor, një organizatë jofitimprurëse sigurie me seli në SHBA, tha se mund të qëndronte në ajër potencialisht për ditë të tëra: “Në operacion, Burevestnik do të mbante një kokë bërthamore (ose koka bërthamore), do të rrethonte globin në lartësi të ulët, do të shmangte mbrojtjen nga raketat dhe terrenin; dhe do të hidhte kokën/kokat bërthamore në një vendndodhje (ose vende) të vështira për t’u parashikuar”, thuhet në raportin e vitit 2019.
Disa ekspertë perëndimorë thonë se shpejtësia subsonike e Burevestnik do ta bënte atë të dallueshëm dhe do të bëhej më i prekshëm sa më gjatë të qëndronte në fluturim. Duke iu përgjigjur kësaj, eksperti ushtarak rus Alexei Leonkov shkroi në vitin 2019 se roli i Burevestnik-ëve do të ishte eliminimi i “mbetjeve” të posteve komanduese të armikut, bazave ushtarake, fabrikave dhe termocentraleve pasi Rusia të kishte qëlluar tashmë raketa balistike ndërkontinentale, në të cilën pikë sistemet e mbrojtjes ajrore të kundërshtarit do të ishin të paafta t’i ndalonin ato.
Instituti Ndërkombëtar për Studime Strategjike, duke cituar një revistë të specializuar ushtarake ruse në vitin 2021, tha se Burevestnik do të kishte një rreze veprimi deri në 20,000 km (12,400 milje), kështu që mund të vendosej kudo në Rusi dhe të godiste objektiva në Shtetet e Bashkuara.
Mediat ruse thanë se lartësia e supozuar e raketës ishte vetëm 50 deri në 100 metra, shumë më e ulët se një raketë lundrimi me energji konvencionale, gjë që do ta bënte më të vështirë zbulimin e saj nga radari i mbrojtjes ajrore.
Një raport i vitit 2020 nga Qendra Kombëtare e Inteligjencës Ajrore dhe Hapësinore e Forcave Ajrore të Shteteve të Bashkuara tha se nëse Rusia do ta vinte me sukses në shërbim Burevestnik-un, kjo do t’i jepte Moskës një “armë unike me aftësi rrezeje ndërkontinentale”.
Ekspertët vlerësojnë se ajo do të dërgohej lart nga një raketë e vogël me lëndë djegëse të ngurtë për të futur ajër në një motor që përmbante një reaktor bërthamor miniaturë. Ajri i mbinxehur dhe ndoshta radioaktiv do të shpërthehej, duke siguruar shtytje përpara.
Burevestnik ka një rekord të dobët testimesh me shumë dështime të kaluara, sipas ekspertëve perëndimorë. Në vitin 2019, të paktën pesë specialistë bërthamorë rusë u vranë në një shpërthim dhe lëshim rrezatimi gjatë një eksperimenti në Detin e Bardhë, dhe burime të inteligjencës amerikane thanë se dyshonin se ishte pjesë e një prove të Burevestnik-ut. Putini u dha vejushave të tyre çmime të larta shtetërore, duke thënë se arma që po zhvillonin ishte e pakrahasueshme në botë, megjithëse nuk e përmendi emrin e saj. Putini njoftoi një provë të suksesshme të raketës edhe në tetor 2023.
Discussion about this post