Ndërkohë që raporti paraprak i Misionit Vëzhgues të OSBE/ODIHR për zgjedhjet parlamentare të 11 majit në Shqipëri ka nxjerrë në pah një sërë problematikash dhe shkeljesh, kryeministri Edi Rama ka filluar të marrë urime për fitoren nga liderë të ndryshëm europianë. Kjo situatë ngre pikëpyetje mbi perceptimin e procesit zgjedhor nga aktorët ndërkombëtarë dhe standardet demokratike.
Raporti paraprak i OSBE/ODIHR, ndonëse vlerëson se kuadri ligjor ekzistues është “i mjaftueshëm për të zhvilluar zgjedhje demokratike” dhe se dita e zgjedhjeve u zhvillua “përgjithësisht në mënyrë të qetë dhe transparente”, evidenton një sërë gjetjesh shqetësuese që bien në kundërshtim me këto vlerësime të përgjithshme dhe cënojnë ndjeshëm standardet e një procesi të lirë dhe të ndershëm.
Abuzimi me Burimet Shtetërore dhe Presioni: Raporti flet për abuzim të partisë në pushtet me burimet shtetërore dhe aktivitetet institucionale gjatë fushatës, përfshirë politika specifike si falja e gjobave dhe lehtësirat sociale të zbatuara afër zgjedhjeve. Gjithashtu, përmenden akuza për presion ndaj administratës publike, komuniteteve të margjinalizuara dhe raste presioni e intimidimi të mundshëm ndaj votuesve në ditën e zgjedhjeve.
Blerja e Votës dhe Ndikimi i Krimit: Citohen akuza për blerje votash dhe ndikim të krimit të organizuar në disa zona, si dhe raste të blerjes së mundshme të votave të shënuara në ditën e zgjedhjeve.
Probleme Procedurale dhe Mungesë Transparence: U vunë re mospërputhje me procedurat në ditën e zgjedhjeve, përfshirë praninë e personave të paautorizuar pranë qendrave të votimit, mosrespektim të fshehtësisë së votës dhe raste të votimit në grup. Numërimi u shoqërua me tensione dhe parregullsi procedurale në disa qendra.
Në përgjithësi, raporti paraprak, pavarësisht vlerësimeve fillestare për procesin e ditës së votimit, zbulon një sërë mangësish dhe praktikash, sidomos ato që lidhen me abuzimin e burimeve, presionin, blerjen e votës dhe transparencën, të cilat sipas gjetjeve të detajuara cenojnë rëndë integritetin dhe barazinë e garës elektorale.
Nga ana tjetër, opozita e drejtuar nga PD, përmes kryetarit të Partisë Demokratike, Sali Berisha, ka reaguar ashpër ndaj rezultatit, duke e cilësuar procesin si “zgjedhjet më të grabitura, më të plaçkitura dhe më të dhunuara në tërë historinë elektorale të Shqipërisë pluraliste”, të diktuara “nga krimi”. Berisha ka denoncuar me forcë përfshirjen e bandave kriminale, blerjen masive të votës përmes paketave financiare dhe faljes së gjobave, përdorimin e sistemit të patronazhistëve si “polici terroriste”, si dhe manipulime në votën e diasporës. Si kundërpërgjigje ndaj kësaj situate, Partia Demokratike ka njoftuar një protestë të madhe për datën 16 Maj, që përkon me Samitin e Komunitetit Politik Europian në Tiranë, me synim sensibilizimin e opinionit publik botëror mbi atë që ata i quajnë “krimet monstruoze elektorale” të qeverisë.
Ndërkohë që konstatimet për parregullsi të shumta, përdorim të burimeve shtetërore dhe presione janë bërë publike nga një mision vëzhgues ndërkombëtar, si dhe denoncimet nga opozita janë të forta, liderët europianë kanë nisur të urojnë Kryeministrin Edi Rama për fitoren. Presidenti i Francës, Emmanuel Macron, përmes një postimi në platformën X, e uroi Ramën si “mik i dashur” dhe rikonfirmoi se Franca do të jetë “gjithmonë në krah të Shqipërisë në rrugën e saj drejt Bashkimit Europian”, duke njoftuar takimin e tyre në Samitin e ardhshëm. Po kështu, Presidentja e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen, uroi Ramën, duke vlerësuar se “nën udhëheqjen tuaj, Shqipëria ka bërë përparim të madh drejt Bashkimit tonë” dhe theksoi se “Shqipëria i përket BE-së!”. Urime kanë ardhur edhe nga Kryeministrja e Italisë, Giorgia Meloni, Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelenskyy, Kryeministri i Spanjës, Pedro Sanchez, Kryeministri i Kroacisë, Andrej Plenkovic, Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar, Keir Starmer, dhe Kryeministri i Hungarisë, Viktor Orban.
Kjo situatë kontradiktore, ku konstatimet ndërkombëtare dokumentojnë “problematika” dhe “shkelje” ndërsa liderë të botës demokratike urojnë fituesin, ngre pikëpyetjen: Si mundet drejtuesit e botës demokratike të mbyllin sytë, ose të shohin përtej, shkeljeve të raportuara të standardeve demokratike në Shqipëri, duke legjitimuar me urimet e tyre një proces zgjedhor që, sipas zërave kritikë brenda dhe jashtë vendit, ishte larg standardeve të plota të zgjedhjeve të lira dhe të ndershme? Kjo mbetet një çështje për debat në ditët në vijim.
Discussion about this post