Një raport i organizatës “Global Initiative Against Transnational Organized Crime” (GI-TOC) i titulluar “Shtetëbërja kriminale e Iranit: Si i armatos Tehrani tregjet e paligjshme”, hedh dritë edhe mbi tentakulat e regjimit iranian në vendin tonë.
Autori J.R. Mailey, në kapitullin për Shqipërinë, shkruan se vendi ynë është bërë qendër strategjike për konfliktet midis Iranit dhe grupit opozitar iranian MEK, të cilin Shqipëria e strehoi në vitin 2013. Kjo prani, thuhet në raport, ka intensifikuar tensionet me Iranin, i cili ka përdorur taktika të ndryshme për të përndjekur MEK-un, përfshirë sulme kibernetike, rekrutime për spiunazh dhe përpjekje për tu infiltruar në kampin Ashraf 3, ku qëndrojnë anëtarët e grupit.
Në këtë sfond, evidenton raporti, Shqipëria mbetet e ndjeshme ndaj kërcënimeve kibernetike dhe ndërhyrjeve nga Irani për shkak të korrupsionit të lartë, lidhjes së krimit me pushtetin dhe rrjeteve të dobëta të sigurisë kibernetike, duke u bërë një fushëbetejë për ndikimin iranian në Ballkan.
Kapitulli për Shqipërinë – Shqipëria: Fusha e betejës së Iranit në Ballkan
Dy faktorë e bëjnë Shqipërinë ndoshta më të rëndësishme gjeopolitikisht për Iranin sesa për ndonjë fuqi tjetër të jashtme: vendimi i saj për të pranuar 3,000 anëtarë të MEK-ut në vitin 2013 dhe aleanca strategjike në rritje e Tiranës me SHBA-në dhe vendet anëtare të NATO-s.
MEK-u është një grup opozitar që ka luajtur një rol të rëndësishëm në Iran në ditët e para pas revolucionit të vitit 1979, shpesh duke përdorur taktika terroriste dhe guerile kundër objektivave të regjimit. Ai gjeti strehë të sigurt nga Sadam Huseini gjatë viteve 1980 dhe u klasifikua nga SHBA si organizatë terroriste në vitin 1997. Pas një lobimi të konsiderueshëm, SHBA hoqi përcaktimin terrorist të MEK-ut në 2012, në këmbim të zotimit të grupit për të hequr dorë nga dhuna.
Në mes të kërcënimeve të konsiderueshme të sigurisë për anëtarët e tij pas rënies së Sadamit dhe përkeqësimit të stabilitetit të Irakut pas pushtimit amerikan të vitit 2003, qeveria e SHBA-së kërkoi të ndihmonte në zhvendosjen e MEK-ut. Pas një kërkimi të gjatë, Shqipëria i ofroi grupit azil dhe ndërtoi kampin Ashraf 3 për të strehuar refugjatët e tij. Që atëherë, ambasada e Iranit në Shqipëri është bërë një nga objektet e tij diplomatike më të mirë-pajisura, dhe entitete shqiptare janë bërë një objektiv i madh i kriminelëve kibernetikë dhe vrasësve iranianë.
Shqipëria është shtëpi për grupe të stilit mafioz, shumë prej të cilave janë të dhunshme, bashkëpunojnë me ndërmarrje të tjera kriminale transnacionale dhe kanë kontakte të konsiderueshme në qeveri. Pozicioni i vendit përgjatë të ashtuquajturës rrugë ballkanike e trafikut, që përfshin heroinën nga Afganistani dhe Irani për në Evropën Perëndimore, rrit ekspozimin ndaj rrezikut.
“E vendosur strategjikisht në qendër të rajonit, me një vijë bregdetare të madhe përgjatë deteve Adriatik dhe Jon dhe fqinjë me Italinë dhe Greqinë, vendi u kthye shpejt në një nyjë kryesore për heroinën që vjen nga Lindja përpara se të arrijë në Bashkimin Evropian,” sipas një raporti të Institutit Italian për Studime Politike Ndërkombëtare. “Këto grupe trafikojnë heroinën që hyn në Shqipëri përmes Turqisë në vendet perëndimore dhe qendrore evropiane.” Korrupsioni është një faktor i madh që lehtëson krimin në Shqipëri dhe rrit rrezikun që aktorët keqdashës të instrumentalizojnë tregjet kriminale. “Aktorët e përfshirë në shtet vazhdojnë të jenë të përfshirë shumë në peizazhin kriminal të Shqipërisë. Anëtarë të grupeve kriminale raportohet se janë emëruar në pozicione politike në nivele të ndryshme të aparatit shtetëror,” sipas Indeksit Global të Krimit të GI-TOC. “Rrjetet kriminale janë shumë të përfshira në struktura në nivel lokal dhe rajonal, operojnë me policinë dhe marrin mbrojtje politike. Infiltrimi i krimit të organizuar në aparatin shtetëror dëshmohet nga mbrojtja e trafikut të drogës përmes ryshfetit dhe korrupsionit, veçanërisht midis policisë kufitare.”
Një dobësi tjetër në këtë kontekst është ekosistemi relativisht i dobët i sigurisë kibernetike në Shqipëri. Megjithëse një sërë qeverish dhe aktorësh të tjerë kanë tentuar të forcojnë mbrojtjen dhe qëndrueshmërinë e rrjeteve digjitale të Shqipërisë, vendi mbetet jashtëzakonisht i cenueshëm ndaj sulmeve për shkak të rritjes së shpejtë të penetrimit të internetit dhe përgjigjeve të padobishme të autoriteteve ndaj sulmeve kibernetike dhe shkeljeve të të dhënave. Kjo dobësi përforcohet nga vendimet e qeverisë për të kaluar shumicën e shërbimeve në qeverisjen elektronike, duke krijuar një ekspozim të konsiderueshëm ndaj rrezikut për njerëzit dhe entitetet.
Për disa vite, Irani ka kryer vazhdimisht sulme kibernetike ndërhyrëse dhe shkatërruese ndaj objektivave në Shqipëri. Shumë prej këtyre sulmeve janë kryer nga Homeland Justice, një grup i sponsorizuar nga shteti iranian që paraqitet si aktivistë. Sulmet kanë pasur në shënjestër sistemet qeveritare me këmbëngulje shkatërruese, duke çuar në ndërprerjen e prezencës në internet të qeverisë disa herë. Përveç kësaj, këta hakerë kanë depërtuar në sistemet e zbatimit të ligjit dhe kanë publikuar informacione personale dhe ndonjëherë të turpshme për zyrtarët e policisë dhe të qeverisë shqiptare. Taktikat që Irani ka përdorur për të sulmuar anëtarët e MEK-ut në Shqipëri kanë përfshirë përpjekjet për të rekrutuar ish-anëtarë të MEK-ut për të mbledhur informacione për shokët e tyre të mëparshëm dhe për të vendosur operativë të inteligjencës në Shqipëri për të rekrutuar një rrjet që do të kryente sulme ndaj anëtarëve të MEK-ut.
Një celulë e identifikuar nga autoritetet shqiptare drejtohej nga operativë të IRGC-QF dhe mbështetej shumë tek një bos krimi turk, Abdulselam Turgut. Ai është arrestuar disa herë për trafikim heroine, përfshirë një ndalim në Shqipëri në vitin 2011 që buronte nga një urdhër arresti ndërkombëtar i lëshuar nga Gjermania për një përpjekje për të kontrabanduar 1.6 ton heroinë në vend. Raportohet se njerëzit e punësuar nga Turgut u dërguan në Shqipëri për të ndihmuar në planifikimin e sulmeve ndaj MEK-ut. Operacioni, i cili u ndërpre nga forcat e rendit shqiptare, përfshinte rekrutimin e të mbeturve të MEK-ut për të mbledhur inteligjencë dhe për të infiltruar kampin e tyre.
Në të njëjtën kohë me fillimin e operacionit IRGC-QG me Turgut, Irani raportohet se vendosi gjithashtu një agjent të MOIS, Danial Kasra’i, në Shqipëri. Sipas Këshillit Kombëtar të Rezistencës së Iranit, Kasra’i, që pretendonte herë të ishte oficer policie dhe herë gazetar, po kryente një operacion për të infiltruar MEK-un. Ai kishte punuar për ambasadën e Iranit në Itali (ku gjithashtu ka shtetësi) nën pretekstin se ishte një gazetar për PressTV-në e drejtuar nga shteti iranian. Ai u dërgua në Shqipëri në vitin 2015 pikërisht ndërsa anëtarët e fundit të MEK-ut nga Iraku po zhvendoseshin në Ashraf 3. Në kontakt të ngushtë me një agjent të MOIS-it të vendosur në Tiranë, Ehsan Bidi, Kasra’i kishte për detyrë të rekrutonte njerëz për t’u shtirur si të mbetur të MEK-ut si pjesë e një operacioni ndikimi dhe të mblidhte informacion në mbështetje të sulmeve ndaj të njëjtës organizatë. Ndërsa ky operacion u zbulua nga autoritetet shqiptare, të cilat dëbuan Kasra’i dhe e shpallën persona non grata, nuk është një incident i izoluar. Operativë të tjerë të inteligjencës iraniane që përpiqeshin të depërtonin në MEK kanë pretenduar të jenë ekipe të filmave dokumentarë ose të afërm të anëtarëve të vjetër të MEK-ut.
Discussion about this post