Nga Agron Gjekmarkaj
Me 9 Prill të vitit 1994 në një qytet të vogel në Antrodoko mes Lazios dhe Abrucios shuhej piktori i famshem shqiptar Lin Delija.Në mesin e viteve 40 në pikun e terrorit komunist kunder klerit katolik Delija një nxenes i tyre u arratis nga Shqiperia në fillim në Jugosllavi ku studioi në akademinë e Zagrebit e me pas në Romë nē “Belle arti” si student i perzgjedhur i të medhenjeve Mafei e Bartoli.
Shpejt u bë i njohur në metropolin e madh me emrin e antik Roma qytet ky para dy vitesh e nderoi me një tieter ekspozite e prani autoritetesh e personalitetesh.
Si pak europian e si asnjë shqiptar tjeter i bashkohesisë Lin Delija ju perkushtua artit të shënjtë gjini në të cilen Vitorio Sgarbi kritik italian me peshe e percaktoi si nder me të shquarit e 900-tes e ketej.
Ekspozoi në shume vende të Botes, Amerike, Kanada, Gjermani, Spanje, në shumë qytete italiane ku veprat e tij i gjejmë sot e kesaj dite , në pinakoteka , në Muzeun e Vatikanit, në atë të Breshias, Në Bashkinë e Romes, në Universitetin La Sapienza e gjithandej.
Dy muzeume me veprat e tij gjinden sot në atdheun e artit në Itali një në Antrodoko ku kaloi një pjesë të jetes pas viteve 70 dhe një tjeter në qytetin e Ozimos.
Lin Delia ishte një mendimtar e intelektual i rangut të lartë cilesi keto që i pershfaq kudo në vepren e tij në të cilen gjithashtu strehoi per jetë edhe Shqiperinë e shqiptaret, brengat, sfidat, madheshtinë, qendresen e karakterin në shekullin e tyre ekzistencial.
Ndaj dashamires të tij e sidomos nga shoqata “Lin Delija” në Itali u bë e mundur që disa vepra në fillim ti dhuroheshin Galerisë së Arteve , me pas të realizoheshin tre ekspozita nder vite, një nder të cilat edhe në Presidencen e Repulikes e pas disa vitesh një sasi e konsiderueshme pikturash ju dhuruan françeskanve në Shkoder.
Piktura që ju dhurua Presidences së Republikes një portret vajzeje qysh në kohen e Bamir Topit një kryveper e llojit me vlere të madhe financiare ka shetitur në disa zyra, në viziten e fundit që kam patur në atë institucion e kam parë në qoshen e një sekretareje.
Ajo degdisje deshmon që nuk ja dinin vleren e cila nga “beni culturali” eshtë çmuar nga ana monetare diku tek 100 mije euro. E dhashë këtë shembull si deshmi e ndergjegjesimit të paket që izolimi mendor e mendesite provinciale nuk na lënë të njohim e të çmojme gjenitë tanë që diktatura i detyroi të iknin dhe fati i mirë të shkelqejnë e të na bëjnë krenar.
Në kete pervjetor gjej rast ti kujtoj, Kryetarit të Bashkisë Shkoder Spahia, Ministres Margeriti dhe Kryeministrit Rama meqënëse veprat janë (tek françeskanet e jo vetem) të gjejnë mundesinë që edhe në vendin e tij Lin Delija të nderohet siç i ka hije ose më mirë siç ne kemi nevojë për të, ndergjegjia jonë, arti ynë, studentet tanë, vetë historia!
Lin Delija, Ibrahim Kodra, Gjelosh Gjoka, Mikel Koliqi, Mark Lukiç (Luka) janë piktoret europianë të Shqipërisë edhe kur ne e mohonim kontinentin tonë të vjeter Delija është i vetmi piktor në Botë për të cilin pozoi Nënë Tereza.
Discussion about this post