Brenda një ore pasi u arrestua nga forcat ruse të sigurisë, Roman Shapovalenko u kërcënua me përdhunim.
Më 25 gusht 2022, një ditë pas Ditës së Pavarësisë së Ukrainës, ai tha se tre oficerë të armatosur, të maskuar nga Shërbimi Federal i Sigurisë së Rusisë (FSB) sulmuan shtëpinë e tij në qytetin portual të Ukrainës jugore Kherson, i cili ishte i pushtuar nga forcat ruse në atë kohë.
Ai tha se e lidhën, i lidhën sytë dhe e futën në një makinë.
Për ditë me radhë, Shapovalenko tha se ai u godit vazhdimisht me elektroshok në organin e tij gjenital, u kërcënua se do të përdhunohej me një shishe qelqi dhe madje i thanë se mund të sterilizohej.
“Ndonjëherë dera hapej dhe ata thoshin: ‘Ne do të nxjerrim shkopinjtë tanë dhe do t’i përdhunojmë të gjithë këtu’”, tha menaxheri i fermës 39-vjeçare për CNN.
Duke përshkruar detajet të përvojës së tij, Shapovalenko ndonjëherë ndalonte për të qeshur me nervozizëm.
Përvoja e Shapovalenkos për dhunën seksuale në duart e forcave ruse është e zakonshme mes ukrainasve, përfshirë civilët dhe ushtarët, të cilët janë arrestuar që kur Rusia nisi pushtimin e saj në shkallë të plotë të vendit më shumë se dy vjet më parë.
Monitoruesit e të drejtave të njeriut kanë raportuar prej kohësh për përdorimin e shfrenuar të dhunës seksuale nga policia ruse dhe forcat e sigurisë kundër të burgosurve dhe të paraburgosurve në Rusi. Tani duket se Rusia po e eksporton këtë praktikë në Ukrainën e pushtuar.
Pak burra kanë folur publikisht për kalvarin e tyre, por prokurorët ukrainas dhe grupet e të drejtave thonë se viktimat meshkuj përbëjnë një përqindje në rritje të rasteve, shkruan Vizion Plus.tv.
Krimet shpesh nuk raportohen për shkak të stigmës dhe turpit. Raporti i fundit vjetor i Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara për dhunën seksuale të lidhur me konfliktin tha se 85 raste ishin dokumentuar në Ukrainë në vitin 2023, duke prekur 52 burra, 31 gra, një vajzë dhe një djalë. Një raport i veçantë nga zyrtarë të të drejtave të OKB-së, të cilët intervistuan 60 meshkuj të burgosur lufte ukrainas pas lirimit të tyre, zbuloi se 39 ishin viktima të dhunës seksuale gjatë kohës që ishin në paraburgim rus.
CNN intervistoi katër të mbijetuar meshkuj, dy personalisht dhe dy me telefon, dhe mori dëshmi nga dy të tjerë, të cilët mbaheshin nga njësitë ruse në pesë rajone të Ukrainës që janë pushtuar ose aneksuar nga Moska: Kherson, Donetsk, Zaporizhzhia, Kharkiv dhe Krimea. Të gjithë përshkruhen se i janë nënshtruar lakuriqësisë së detyruar, goditjes me elektroshok dhe kërcënimeve për përdhunim.
Prokurorët thonë se ata i janë nështruar dhunës seksuale të vazhdueshme nga Rusia në zonat e pushtuara.
“Ne e shohim atë vazhdimisht në rajone të ndryshme nën pushtim. Ata përdorin të njëjtën metodë të kryerjes së dhunës seksuale, të njëjtën metodë poshtërimi, të njëjtën metodë se si ua shpjegojnë atë viktimave të tyre,” tha Anna Sosonska, një prokurore ukrainase.
Duke folur për CNN nga zyra e saj në Kiev, Sosonska tha se një numër i konsiderueshëm i krimeve të dokumentuara të dhunës seksuale nga trupat ruse, duke përfshirë lakuriqësinë e detyruar, gjymtimin gjenital, përdhunimin dhe ekspozimin e detyruar ndaj dhunës seksuale ndaj të tjerëve, po kryheshin kundër burrave.
“Veçanërisht duke përdorur elektroshok në organet gjenitale, kjo është në krye të listës,” tha ajo.
‘Të gjithë qeshën’
Roman Chernenko tha se ai kaloi shtatë muaj në një “qeli ndëshkimi” në një burg në qytetin e pushtuar të Olenivka, në rajonin lindor të Donetskut, pasi u kap nga trupat ruse në zonën e Mariupolit. Oficeri 29-vjeçar i inteligjencës me ushtrinë ukrainase përshkroi se ishte torturuar tre herë në ditë, çdo ditë, për katër muaj.
Ai tha se beson se oficerë nga GRU e Rusisë, Shërbimi Federal i Ndëshkimit Rus (FSIN) dhe FSB, agjencia kryesore e inteligjencës ruse, të gjithë morën pjesë në torturë.
Chernenko u lirua si pjesë e një shkëmbimi të të burgosurve në janar 2024 dhe është ende duke u rikuperuar nga sprova.
“Ata qeshën kur më torturuan, më kërcënuan me përdhunim”, tha ai.
CNN i kërkoi Ministrisë së Mbrojtjes së Rusisë, Ministrisë së Brendshme, FSB-së, Gardës Kombëtare (Rosgvardia) dhe agjencisë së inteligjencës ushtarake, e njohur si GRU, për komente mbi pretendimet për dhunë seksuale në objekte specifike të paraburgimit, por nuk ka marrë asnjë përgjigje.
Përdhunimi dhe dhuna seksuale janë të ndaluara në mënyrë eksplicite nga Konventat e Gjenevës, grupi i ligjeve ndërkombëtare që rregullojnë zhvillimin e konfliktit të armatosur, dhe mund të përbëjnë një krim lufte.
Sipas Statutit të Romës të Gjykatës Ndërkombëtare Penale (ICC), kryerja e përdhunimit dhe dhunës seksuale në mënyrë sistematike ose të përhapur konsiderohet një krim kundër njerëzimit.
Sipas prokurorëve ukrainas që hetojnë dhunën dhe abuzimin seksual të bazuar në konflikt, të gjitha provat e disponueshme tregojnë se kjo është një taktikë e qëllimshme, pjesë e modus operandi të Rusisë në Ukrainë.
“Është në çdo rajon që ishte nën okupim. Kudo ku ndodheshin trupat ruse, ne po shohim raste të dhunës seksuale dhe dhunës me bazë gjinore. Përfundimi është se duket sikur është politika ruse,” tha Sosonska.
Që nga fillimi i majit, Ukraina ka regjistruar zyrtarisht 293 raste të dhunës seksuale, megjithëse Sosonska tha se është e pamundur të vlerësohet numri real i krimeve që po kryhen, veçanërisht në territoret e pushtuara të cilat mbeten të paarritshme për hetuesit dhe prokurorët e saj, shkruan Vizion Plus.tv.
Rreth 37,000 qytetarë ukrainas janë të pagjetur, sipas zyrës së Avokatit të Popullit të Ukrainës, me mijëra që besohet se mbahen në paraburgim rus dhe në rrezik të torturës dhe dhunës seksuale.
Por shkalla e vërtetë e dhunës seksuale të kryer gjatë luftës mund të mos dalë kurrë në dritë. Vetëm një pjesë e vogël e viktimave priren të dalin përpara dhe, sipas OKB-së, kjo është veçanërisht e vërtetë për burrat, disa prej të cilëve mund të mos e kuptojnë fillimisht se ajo që u ndodhi atyre ishte një krim i dhunës seksuale.
Disa viktima meshkuj të dhunës seksuale mund ta përshkruajnë atë që u ndodhi si “torturë”. Dallimi, shpjegoi Sosonska, është i rëndësishëm për çdo çështje të ardhshme gjyqësore dhe gjykatë lufte. Zyra e saj po përpiqet gjithashtu të edukojë publikun për faktin se burrat mund të jenë viktima të dhunës seksuale, diçka që Sosonska tha se mund të mos kuptohet ende plotësisht.
Anna Mykytenko, e cila drejton ekipin e Ukrainës në Global Rights Compliance (GRC), një organizatë ligjore ndërkombëtare jofitimprurëse, tha se dëshmitarët ukrainas dhe të mbijetuarit e dhunës seksuale kanë dëshmuar se trupat ruse u thanë atyre se ishte një “dënim”.
“Në disa fshatra në jug dëgjuam dëshmitarë dhe të mbijetuar të thoshin se ushtarakët rusë erdhën, pushtuan fshatin dhe më pas kërkuan posaçërisht për gratë e ushtarëve ukrainas, ose nënat ose motrat e tyre,” tha Mykytenko për CNN.
GRC vepron si bashkë-udhëheqës i Grupit Këshillues për krimet e mizorive, një nismë e nisur nga Bashkimi Evropian, Shtetet e Bashkuara dhe Mbretëria e Bashkuar për t’i ofruar Ukrainës ndihmë në hetimin dhe ndjekjen penale të krimeve të mizorive.
Mykytenko tha se ndërsa shumica e rasteve të krimeve seksuale të lidhura me konfliktin që u raportuan dhe u hetuan më herët në luftë kishin të bënin me viktima femra, shumë nga rastet e regjistruara kohët e fundit kanë qenë kundër viktimave meshkuj, veçanërisht ndaj meshkujve të mbajtur në robëri.
“Krimet seksuale janë mjaft të zakonshme në qendrat e paraburgimit dhe është shumë e zakonshme që të burgosurit e luftës ose civilët të kërcënohen me përdhunim ose abuzim seksual të llojeve të ndryshme, kjo është diçka që është pothuajse normale për forcat e armatosura ruse dhe të lidhura me Rusinë”, tha ajo
Discussion about this post