Shtrenjtimi i çmimeve te produktet e shportës ushqimore dhe emigracioni i popullsisë vijojnë të ulin konsumin. Sipas kompanive ambalazhuese, në janar 2023, konsumi i vajit të lulediellit është në rënie, i ndikuar nga çmimi ende i lartë dhe mbiprodhimi i vajit të ullirit. Edhe për mishin dhe nënproduktet e tij vazhdon rënia e shitjeve.
Kompanitë përpunuese të mishit shtojnë se reduktimi i fuqisë blerëse ka ardhur nga çmimet e larta për shkak të kostove dhe emigracionit. Në tërësi, çmimet e nënprodukteve të mishit në vitin e kaluar, sipas kompanive, u rritën 15% krahasuar me vitin 2021.
Rritja e çmimeve ka ulur konsumin e djathit deri në 25% dhe për produktet e qumështit, ndërsa kërkesa për kos dhe qumësht është reduktuar 15%, sipas Shoqatës së Industrisë së Përpunimit të Qumështit. Industria vuan edhe shtimin e produkteve të bulmetit nga rajoni me çmim më të lirë.
Baret dhe restorantet është sektori tjetër që vazhdon të goditet nga rënia e konsumit. Shoqata e Bareve dhe Restoranteve përsërit shqetësimin se rënia e fuqisë konsumatore vjen nga shtrenjtimi i mallrave të shportës ushqimore dhe largimet në emigracion.
Në Shqipëri, çmimet e ushqimeve afrohen me mesataren e Europës.
Eurostat përllogariti se çmimet e artikujve ushqimorë në Shqipëri ishin sa 83,4% e mesatares së BE-së dhe gjithashtu, niveli më i lartë në rajon.
Ushqimet rëndojnë më shumë në Shqipëri se kudo tjetër për shkak të peshës së lartë që ato zënë në buxhetin e një familjeje.
Sipas Eurostat, 42% e shpenzimeve të përgjithshme mujore të shportës së mallrave shkojnë për blerjen e ushqimeve, niveli më i lartë në rajon (në shtetet e tjera arrin maksimumi në 35% në Kosovë) dhe BE (ku vetëm 13% e shpenzimeve totale shkojnë për ushqime). Gjithashtu, Shqipëria është më e shtrenjta në rajon edhe për veshjet, ku çmimet e tyre i afrohen mesatares së BE-së.
Çmimi i bukës nuk ka ndryshuar, por zbrazja e rretheve nga emigracioni apo edhe migrimi drejt kryeqytetit ka ndikuar së tepërmi te tkurrja e konsumit.
Për produktet joushqimore siç janë mobiliet, çmimet e larta të orendive të importit kanë shtuar kërkesën për prodhimin vendas. Mobilieritë kryesore në vend pohuan se shumë blerës kanë hequr dorë nga mobilimet italiane, për shkak të çmimeve të larta. Kërkesa për mobilie vazhdon të nxitet nga ndërtimet e reja.
Prodhuesit vendas të mallrave të konsumit rekomandojnë që shteti të ndërhyjë në reduktimin e TVSH-së për produktet e shportës dhe të nisë procedurat për certifikimin e produkteve shtazore, me qëllim gjetjen e tregjeve të reja për eksport, pasi rënia e fuqisë blerëse rrezikon falimentimin e fabrikave.
Emigracioni
Shqipëria gjithashtu po vuan mungesën e lartë të fuqisë punëtore të kualifikuar, për shkak të emigracionit. Ata që kanë mbetur, janë të pakualifikuar.
Marrja e punonjësve nga Bangladeshi ka dështuar, pasi të huajt largohen drejt Europës pas disa muajve. Shumë sipërmarrës, në vështirësi për gjetjen e burimeve njerëzore, po eksperimentojnë me punonjës nga Egjipti.
Të tjera kompani, në pamundësi për të gjetur punëtorë, kanë reduktuar prodhimin. Shoqatat e biznesit bëjnë thirrje për zgjidhjen e problematikës së mprehtë me fuqinë punëtore, nëpërmjet hartimit të një plani kombëtar nga qeveria.
Discussion about this post