Tensionet mes Turqisë dhe Kurdëve nuk kanë fund. Dikur ishte lugina më pjellore e planetit, përgjatë së cilës lindën e u zhvilluan qytetërime të mëdha, si ai babilonas, mesopotam e deri te ai pers. Sot, rrezikon të zhduket. Eufrati, lumi i madh i përmendur edhe në Bibël dhe simboli i djepit të qytetërimit dhe Mesopotamisë, sot në Siri është reduktuar në një përrua me rënie alarmante të nivelit.
Situata është e tillë që të supozohet një “katastrofë e re humanitare” në të ardhmen. Lumi gradualisht është ulur gjatë tetë muajve të fundit mes thatësirës dhe furnizimit të pakët për shkak të digave dhe hidrocentraleve të ngritura nga Turqia. Niveli i ujit që nga janari ka rënë me gati pesë metra. Eufrati përshkon për rreth 2,800 kilometra një territor nga Turqia, Siria dhe Iraku.
Nëse në pjesën turke lumi ende duket në rregull, në atë sirian, një zonë e torturuar tashmë nga lufta dhe uria, nivelet e tij tani janë shumë shqetësuese. Nga Eufrati varet vaditja e tokave siriane dhe në rrjedhën e tij kalon nëpër tre diga hidroelektrike, të cilat furnizojnë energji dhe burime ujore për miliona njerëz. Muajt e fundit, rreziku i mungesës së ujit, me pasoja katastrofike shëndetësore për popullsinë, është rritur muaj pas muaji dhe tani zonat e Sirisë gjithashtu mund të mbeten pa energji elektrike, pasi turbinat e digës Tishrin po fiken njëra pas tjetrës për shkak të mungesës së ujit.
Kohët e fundit, siç raportohet nga AFP, në digën Tishrin, e para që kalon lumi në Siri, ka pasur nivele të përshkruara si seriozisht “alarmante”, një rënie që nuk është regjistruar që nga viti 1999, kur puna u përfundua.
Sipas ekspertëve, përfshirë inxhinierët që menaxhojnë digën, me këtë ritëm situata e Eufratit mund të kthehet në një katastrofë humanitare në verilindje të Sirisë: vendi tashmë është në vuajtje të rënda midis pasluftës, krizës ekonomike dhe pandemive dhe një rënie e mëtejshme e niveleve të ujit në digat hidroelektrike kërcënojnë ndërprerje totale të ujit dhe energjisë elektrike për gati pesë milionë njerëz.
Konflikti midis Turqisë dhe kurdëve gjithashtu hyn në lojë: Eufrati është tharë pikërisht në territoret e kontrolluara nga kurdët në Siri dhe Stambolli akuzohet se “ka mbyllur çezmat” në rrjedhën e sipërme për të përkeqësuar qëllimisht situatën në Kurdistanin Sirian. Pothuajse 90% e rrjedhës së Eufratit në fakt vjen nga Turqia e cila, siç raporton AFP, ka mohuar çdo akuzë të bërë nga kurdët.
