Ekspertë shqiptarë dhe të huaj nisën takimet me komunitetet e banorëve për të ndërtuar një plan menaxhimi të Parkut Kombëtar të Vjosës.
Në Vlorë, Gjirokastër dhe Tepelenë interesimi më i madh i banorëve të 13 bashkive mbetet për mundësitë, jo vetëm në sektorin turistik, por edhe atë bujqësor.
Pas frenimit të ndërtimit të digave të hidrocentraleve tani banorët synojnë të ndërtojnë sipërmarrje të vogla për të pëmirësuar ekonominë në disa prej zonave që kanë mbetur tejet të varfra dhe janë prekur ndjeshëm nga emigracioni.
Në mars të këtij viti qeveria shqiptare e shpalli Vjosën Park Kombëtar duke i dhënë një shkallë të lartë mbrojtjeje, sidomos nga ndërtimi i digave të hidrocentraleve, lumit të vetëm të egër të Europës.
Ekspertë shqiptarë dhe të huaj nisën takimet me komunitetet e banorëve për të ndërtuar një plan menaxhimi të Parkut Kombëtar të Vjosës, pas një marrëveshje të qeverisë shqiptare me kompaninë amerikane “Patagonia” , në mesin e këtij viti.
Ekspertët po diskutojnë me banorët dhe përfaqësuesit vendorë mundësitë që janë krijuar nga statusi “Park Kombëtar” por edhe kufizimet e shumë aktiviteteve që cënojnë mjedisin. “Diskutimet po përqëndrohen në katër çështje krysore Planin e Menaxhimit, aktivitetet, përdorimin e territorit si dhe interpretimin dhe turizmin”, thotë Rei Koçi nga qendra Marëdhënie.
“Interesat e banorëve janë të ndryshme në varësi të sektorëve por kryesoret janë ato të vaditjes , zhvillimi i biznesit, turizmi sigurisht sepse ky është një moment i artë dhe një mundësi e artë për t`u shfrytëuar për të tërhequr turizëm cilësor në Parkun Kombëtar por edhe në Shqipëri.”
Sipas zonjës Koçi pjesëmarrja e banorëve është mjaft e rëndësishme në këtë proçes.
“Nëpërmjet këtyre dëgjesave ne përpiqemi të shkojmë në qendrat kryesore urbane dhe t`i sjellim ata së bashsku por dhe duke shkuar ne tek ata , në çdo qytezë ,në çdo fshat. Pjesëmarrrja deri tani ka qenë e mirë dhe intersi është i lartë.”
Disa ekspertë ndërkombëtarë në fusha të ndryshme po mbështesin hartimin e planit të menaxhimit për Vjosën.
Eksperti për turizmin Jack Delf thotë se Plani i Menaxhimit është një proces shumë i rëndësishëm.
“Ajo që kërkojmë të bëjmë me planin tonë të menaxhimit është të ndihmojmë banorët dhe sektorin turistik të kuptojnë që kanë një destinacion të pabesueshëm kulturor,natyror,spotiv, me pamje fanatstike të peisazhit”, thotë zoti Delf.
“Ne përpiqemi të krijojmë bindje tek banorët që këto vlera nuk janë për turizmin masiv, por për turizmin e një niveli të lartë që krijon më shumë të ardhura dhe ka ndikim të vogël në mjedis. Në të ardhmen ju mund të ndërtoni një turizëm të nvielit të larët që do të sjellë më shumë ta ardhura dhe për ta bërë këtë të gjihë aktorët duhet të përfshihen , aktorët shtetërorë, komuniteti i biznesit, komuniteti i banorëve, të gjithë kanë një rol për të luajtur. Duhet të kuptohet pritshmëri e “brendit” që sejcili do të krijojë pasi sejcili mund ta dëmtojë këtë “brend”. Ne duhet të krijojmë një brend të klasit botëror bazuar tek vlerat e mëdha të Luginës së Vjosës dhe ta shpërndajmë atë”, thotë eksperti i turizmit.
Zonat që përshkohen nga lumi Vjosa janë tejet të prekura nga emigrimi dhe investimet janë të pakta. Kryetari i ri i bashkisë Memaliaj Albert Malaj thotë se banorët janë të lidhur me lumin Vjosa.
“Qyteti i Memaliajt, gjithë banorët e bashkisë së Mmemaliajt kanë lidhje me lumin për shkak se në disa zona furnizohen me ujë të pijshëm, por ndër vite ka qenë dhe sistemi vaditës, i cili tashmë mund të themi që është shkatërruar dhe nuk funksionon, sidomos gjatë punimeve të ndërtimit të hidrocentralit të Kalivaçit i cili mbeti i papërfunduar”.
“Zona kishte mbetur peng për rreth 25 vite për shkak të ndërtimit të hidrocentralit të Kalivaçit”, thotë më tej zoti Malaj.
“Në momentin që u vendos që nuk do të bëhet hidrocentrali dhe u shpall Park Kombëtar ka një interes të madh për të investuar, sidomos për agroturizmin në shujmë zona të bashkisë së Memaliajt, por edhe më gjerë”. Proçesi i menaxhimit të Vjosës sipas ekspertëve do të marrë kohë dhe synimet janë që 5-vjeçarin e parë Vjosa të jetë një destinacion i qëndrueshëm dhe në një të ardhme afatmesme të kthehet në një destinacion të klasit botëror”.
Lumi i Vjosës është ndër lumenjtë më të mëdhenj të Shqipërisë, sidomos përsa i përket prurjeve të shumta ujore. Me një gjatësi prej 272 km Vjosa rrejdh nga malet e Pindit në Greqi dhe përshkon territorin shqiptar deri në derdhjen në Adriatik.
Organizatat mjedisore vendase dhe ndërkombëtare bënë një betejë disavjeçare për ta mbrojtur Vjosën dhe nëndegët e saj ku planifikoheshin të ndërtoheshin 31 hidrocentrale të cilat do të sillnin cënimin e atij që quhet “lumi i vetëm i egër në Europë me rrjedhë të lirë të papenguar nga digat”. /Voa/
Discussion about this post