Ka një lloj tjetër të qarës me të cilën mund të keni përvojë: të qarat e lumtura.
Ju ndoshta e keni parë këtë në shumë filma dhe shfaqje televizive, por nëse jeni ndjerë ndonjëherë të pushtuar nga gëzimi ose suksesi, mund të keni qarë disa lotë të lumtur.
Lotët e gëzimit mund të jenë disi konfuzë, veçanërisht nëse e lidhni të qarën me emocione të padëshiruara. Por ato janë krejtësisht normale.
Lotët e lumtur nuk janë specifike për moshën apo gjininë, kështu që në teori, ata mund t’i ndodhin pothuajse kujtdo që përjeton emocione.
Por pse ndodhin ato? Askush nuk ka një përgjigje të caktuar, por kërkimi shkencor ofron disa shpjegime të mundshme.
E qara ndihmon në rregullimin e emocioneve ekstreme
Shumica e njerëzve mendojnë për trishtimin, zemërimin dhe zhgënjimin si negative. Njerëzit në përgjithësi duan të jenë të lumtur dhe ndoshta do ta keni të vështirë të gjeni dikë që e sheh lumturinë si negative. Pra, çfarë jep me lotët e lumtur?
Epo, lumturia ndan një ngjashmëri me emocionet e tjera: pozitive ose negative, të gjitha mund të jenë mjaft intensive.
Sipas një studimi të vitit 2015, lotët e lumtur ndodhin kur përjetoni emocione aq intensive sa bëhen të pakontrollueshme. Kur këto emocione fillojnë t’ju pushtojnë, ju mund të qani ose të bërtisni (ndoshta të dyja) në mënyrë që të ndihmoni t’i largoni ato emocione.
Pasi të keni hapur letrën tuaj të pranimit në kolegj, për shembull, ju mund të keni bërtitur (aq me zë të lartë familja juaj mendoi se do të kishit lënduar rëndë veten) dhe më pas keni shpërthyer në lot.
Shprehje dimorfe
Lotët e lumtur janë një shembull i shkëlqyer i shprehjes dimorfe. Këtu, dimorf do të thotë “dy forma”. Këto shprehje vijnë nga i njëjti vend, por shfaqen në mënyra të ndryshme.
Ja një shembull tjetër: A keni parë ndonjëherë diçka kaq të lezetshme, si për shembull një kafshë apo foshnjë, sa të keni pasur dëshirën për ta kapur dhe shtrydhur atë? Ekziston edhe një frazë që mund ta keni dëgjuar, ndoshta nga një i rritur në një fëmijë të vogël: “Unë thjesht mund të të ha!”
Sigurisht, ju nuk dëshironi ta lëndoni atë kafshë shtëpiake ose fëmijë duke e shtrydhur atë. Dhe (shumica?) të rriturit me të vërtetë duan vetëm të përqafojnë dhe mbajnë foshnjat, jo t’i hanë ato. Pra, kjo shprehje disi agresive e emocionit mund të duket paksa e çuditshme, por ka një shpjegim të drejtpërdrejtë: Ndjenjat janë aq intensive sa thjesht nuk dini si t’i trajtoni ato.
Gjetja e një ekuilibri
Vështirësia në menaxhimin e emocioneve ndonjëherë mund të ketë pasoja negative. Disa njerëz që rregullisht e kanë të vështirë me rregullimin emocional mund të kenë ndryshime të humorit ose shpërthime të rastësishme.
Në një farë mënyre, pra, këta lot të lumtur ju mbrojnë duke u dhënë një ekuilibër ndjenjave ekstreme që përndryshe mund të kenë një ndikim në shëndetin tuaj emocional. Me fjalë të tjera, e qara mund të jetë e dobishme kur ndiheni aq të mposhtur sa nuk dini si të filloni të qetësoheni.
Lotët ju ndihmojnë të komunikoni me të tjerët
Kur qan për çfarëdo arsye, i dërgon një mesazh kujtdo që mund të të shohë (deshi apo jo). Akti i të qarit i bën të tjerët të kuptojnë se emocionet tuaja ju kanë pushtuar, gjë që mund të sinjalizojë se keni nevojë për një mbështetje ose rehati.
“Sigurisht,” mund të mendoni ju, “kush nuk dëshiron të ngushëllohet kur ndihet i trishtuar ose i stresuar?”
Por kur jeni plotësisht të lumtur, mund të dëshironi edhe një mbështetje. Më konkretisht, hulumtimi i vitit 2009 sugjeron që ju dëshironi të lidheni me të tjerët mbi ato emocione ekstreme që po përjetoni, nga lumturia te gëzimi deri te dashuria.
Njerëzit janë, në përgjithësi, krijesa sociale. Kjo natyrë sociale mund të luajë një rol në dëshirën për të ndarë përvoja intensive dhe për të kërkuar solidaritet dhe rehati në kohë të mira dhe të këqija. E qara e lumtur, pra, mund të jetë një mënyrë për të thënë: “Ju lutemi ndajeni këtë moment të mrekullueshëm”.
Autorët e studimit të përmendur më lart theksojnë gjithashtu se lotët mund të sinjalizojnë madhësinë ose rëndësinë e disa ngjarjeve të rëndësishme, të tilla si diplomimet, dasmat ose kthimet në shtëpi.
E qara u thotë të gjithëve rreth jush: “Ajo që po ndodh tani do të thotë shumë për mua”. Në këtë mënyrë, e qara shërben një funksion të rëndësishëm shoqëror, veçanërisht kur ndiheni shumë të dëshpëruar për të lidhur një fjali.
Të qash fjalë për fjalë të bën të ndihesh më mirë
Shumë njerëz nuk e pëlqejnë të qajnë, qoftë edhe nga lumturia. Hunda të rrjedh, koka mund të të dhemb dhe, sigurisht, ka vështrime të pashmangshme nga të huajt kur je me fat që të pushtohesh nga emocionet në publik.
Por e qara në fakt ka shumë përfitime.
Hormonet e lumturisë
Kur qani, trupi juaj çliron endorfinë dhe oksitocinë. Këto hormone mund të ndihmojnë në lehtësimin e dhimbjeve, të përmirësojnë gjendjen shpirtërore dhe të përmirësojnë mirëqenien e përgjithshme.
Dhe duke qenë se lotët mund t’ju ndihmojnë të tërheqni ngushëllim dhe mbështetje nga të tjerët rreth jush, të qarat ju ndihmojnë të rrisni ndjenjën tuaj të lidhjes, gjë që mund të përmirësojë gjendjen shpirtërore dhe mirëqenien tuaj të përgjithshme.
Të qarat nga trishtimi dhe zemërimi mund të ndihmojnë në lehtësimin e këtyre emocioneve dhe mund ta bëjnë situatën tuaj të duket pak më pak e zymtë.
Por kur qani nga lumturia, oksitocina, endorfina dhe mbështetja sociale mund ta zmadhojnë përvojën dhe t’ju bëjnë të ndiheni edhe më mirë (dhe ndoshta të qani pak më shumë).
Lirimi emocional
Vlen gjithashtu të theksohet se shumë momente të lumtura nuk vijnë thjesht rastësisht. Të martohesh, të lindësh, të mbarosh shkollën e mesme ose kolegjin, të punësohesh për punën e ëndrrave – këto arritje nuk vijnë lehtë. Për të arritur këto piketa, ndoshta duhet të shpenzoni mjaft kohë, durim dhe përpjekje.
Pavarësisht se sa përmbushëse ishte kjo punë, ka shumë të ngjarë të ketë shkaktuar njëfarë stresi. E qara, pra, mund të jetë katarsisi ose çlirimi përfundimtar nga ky stres i zgjatur.
Truri juaj gjithashtu mund të jetë pak i hutuar
Një teori tjetër e besuar në lidhje me të qarat e lumtura sugjeron që këto lotë ndodhin sepse truri juaj ka vështirësi të dallojë emocionet e forta.
Kur përjetoni një emocion të fortë si trishtimi, zemërimi ose gëzimi, një zonë në trurin tuaj të njohur si amigdala regjistron atë emocion dhe dërgon një sinjal në hipotalamus, një pjesë tjetër e trurit tuaj.
Hipotalamusi ndihmon në rregullimin e emocioneve duke sinjalizuar sistemin tuaj nervor. Por nuk i tregon sistemit tuaj nervor saktësisht se çfarë emocioni keni përjetuar, sepse ai nuk e di. Thjesht e di se emocioni ishte aq ekstrem sa mund të keni disa vështirësi për ta menaxhuar atë.
Një nga funksionet e shumta të rëndësishme të sistemit tuaj nervor përfshin t’ju ndihmojë t’i përgjigjeni stresit. Kur përballeni me një kërcënim, dega simpatike e sistemit tuaj nervor ju përgatit për të luftuar ose për të ikur.
Pasi kërcënimi të jetë ulur, dega parasimpatike e sistemit tuaj nervor ju ndihmon të qetësoheni.
Kur sistemi juaj nervor merr atë sinjal nga hipotalamusi duke thënë “Hej, ne jemi pak të mbingarkuar këtu”, ai e di se duhet të rritet.
Një mënyrë e lehtë për ta bërë këtë? Prodhoni lot, të cilët ju ndihmojnë të shprehni emocione të forta, të lumtura dhe të trishtuara, dhe ju ndihmojnë të rikuperoni prej tyre.
Përkthyer nga gijotina.com/ Burimi: Healthline
Discussion about this post