Ky është një moment përcaktues në luftën e plotë 16-mujore të Rusisë në Ukrainë dhe potencialisht një sfidë për kontrollin e pushtetit të Vladimir Putin.
Udhëheqësi rus ka akuzuar shefin mercenar të Wagner-it, Yevgeny Prigozhin për tradhti, duke u nisur në një rebelim të armatosur dhe “një thikë në shpinë të vendit tonë”.
Një nga figurat më të rëndësishme të Rusisë, Prigozhin thotë se qëllimi i tij nuk është “një grusht shteti ushtarak, por një marshim për drejtësi”.
Çfarë po ndodh me grupin Wagner?
Për muaj të tërë Prigozhin ka luajtur një rol jetik në fushatën ushtarake të Rusisë në Ukrainë, duke rekrutuar mijëra në grupin e tij mercenar Wagner, veçanërisht nga burgjet ruse.
Ai ka qenë prej kohësh në një grindje të hapur me krerët ushtarakë që drejtonin luftën, por kjo tani është kthyer në një revoltë.
Forcat Wagner kanë kaluar nga Ukraina lindore e pushtuar në qytetin e madh jugor rus të Rostov-on-Don dhe pretendojnë se kanë marrë kontrollin e objekteve të tij ushtarake.
Presidenti Putin thotë se situata është e vështirë, por ka premtuar se do të bëjë gjithçka për të mbrojtur Rusinë.
A është ky një grusht shteti?
Të gjitha pretendimet për një grusht shteti ushtarak janë absurde, pretendon Prigozhin.
Por ajo që filloi si një mosmarrëveshje e pandalshme për dështimin e ushtrisë për të furnizuar mercenarët e tij me pajisje dhe municione të mjaftueshme, tani është përhapur në një sfidë të drejtpërdrejtë për dy burrat përgjegjës për ndjekjen penale të luftës – Ministri i Mbrojtjes Sergei Shoigu dhe shefi I forcave tw armatosura Valery Gerasimov.
Deri tani ky nuk është një grusht shteti, pasi nuk ka pasur asnjë ofertë për marrjen e pushtetit nga qeveria. “Kompania ushtarake private” e Prigozhin nuk përfaqëson as ushtrinë, megjithëse ai pretendon se ka mbështetje të gjerë.
Por kjo është një përpjekje për të rrëzuar pushtetin më të lartë të Rusisë dhe për këtë arsye një sfidë ndaj autoritetit të presidentit. Dhe megjithëse ishte lideri rus që e lejoi Prigozhin të zhvillonte forcën e tij rivale, ai qartësisht nuk ka më kontroll mbi të.
Kremlini po e merr jashtëzakonisht seriozisht situatwn. I gjithë rajoni i Moskës është vënë në alarm nën një “regjim të rreptë të operacionit kundër terrorizmit” dhe ngjarjet kryesore janë anuluar.
Masa të ngjashme janë vendosur në rajonin e Voronezh pranë kufirit verilindor të Ukrainës.
“Jemi 25,000 veta,” pohoi Prigozhin. “Të gjithë ata që duan, bashkohuni me ne”. Kjo nuk mjafton për të kërcënuar presidentin, por është një sfidë për udhëheqjen ushtarake.
Duke lëvizur forcat e tij përtej kufirit në Rostov, ai duket se ka rrethuar shtabin ushtarak nga ku po drejtohet lufta dhe pretendon se ministri dhe shefi i shtabit janë larguar.
Ai mohon të ketë tradhtuar Rusinë dhe në një kritikë të hapur ndaj presidentit, thotë se e ka “thellësisht gabim”.
Çfarë dëshiron Prigozhin?
Ideja e tij për një “marshim për drejtësi” është e paqartë, por grindja e tij me udhëheqjen ushtarake është përshkallëzuar qartë aq shpejt sa dëshiron t’i detyrojë ata të largohen.
Një video është shfaqur ku Prigozhin i thotë një zëvendësministri të mbrojtjes dhe një gjenerali në Rostov të premten se derisa dy figurat kryesore ushtarake të vijnë dhe të flasin me të, mercenarët e tij do të bllokojnë qytetin dhe do të nisen për në Moskë.
Ka raportime për rrëzimin e një helikopteri ushtarak dhe për një autokolonë Wagner që po shkonte drejt veriut deri në autostradën M4 në rajonin Voronezh në veri të Rostovit.
Sherri i Prigozhin nuk është me ushtarët rusë në Ukrainë, por me “kllounët” që i udhëheqin ata, argumenton ai. Disa gjeneralë kanë bërë apel që ai të qetësohet, por kjo duket tepër vonë.
Cila është marrëdhënia midis Putinit dhe Prigozhin?
Prigozhin ka qenë prej kohësh një aleat i ngushtë i Presidentit Putin dhe ka lulëzuar nën të, fillimisht si një biznesmen i pasur dhe më pas si një shef mercenar.
Luftëtarët e tij Wagner kanë vdekur në një numër të madh në fushatën e hidhur për të kapur Bakhmut në Ukrainën lindore, e cila zgjati me muaj dhe nuk u arrit kurrë plotësisht. Prigozhin fajësoi kryesuesin ushtarak për mungesën e predhave, me video grafike dhe shaka në media sociale që ekspozojnë dështimet dhe thyerjet e ushtrisë ruse në Ukrainë.
Ai kurrë nuk e shënjestroi drejtpërdrejt zemërimin e tij ndaj presidentit, por referencat e tij sarkastike për “gjyshin e lumtur” u panë gjerësisht si kritikë indirekte. Muajin e kaluar ai pyeti se si mund të fitonte Rusia nëse do të rezultonte se “ky gjysh është një gropë e plotë”.
Në fillim të këtij muaji, Presidenti Putin mbështeti një lëvizje të Sergei Shoigu që të gjitha grupet mercenare në Ukrainë të nënshkruajnë kontrata me ministrinë e mbrojtjes deri më 1 korrik. Prigozhin ka refuzuar, duke e parë atë si një sfidë për ndikimin e tij.
Në një fjalim të gjatë më 23 qershor, ai u tha rusëve se i gjithë justifikimi për luftën e tyre ishte një gënjeshtër dhe thjesht një justifikim për “një grup të vogël të poshtërve” për të promovuar veten dhe për të mashtruar publikun dhe presidentin. Ngjarjet kanë ecur shumë shpejt që atëherë.
Objektet ushtarake në Rostov janë sekuestruar
Prigozhin akuzoi ushtrinë për organizimin e një bombardimi vdekjeprurës ndaj njerëzve të tij në Ukrainë, por ushtria e mohoi atë dhe ai nuk arriti të prodhonte llojin e provave që bën shpesh.
Të premten vonë ai njoftoi se “marshimi i tij për drejtësi” ishte duke u zhvilluar. Forca e tij prej 25,000 do të ishte vetëm një “rezervë taktike” dhe e gjithë ushtria dhe i gjithë vendi do të ishin të tyre.
Gjenerali Sergei Surovikin, zëvendës komandant i forcave në Ukrainë, i bëri thirrje atij që të tërhiqet dhe t’i nënshtrohet autoritetit të Presidentit Putin.
Por në mëngjes njerëzit e Prigozhinit kishin arritur në Rostov: “Ne jemi brenda shtabit [ushtarak]”.
Ka gjithashtu raporte për luftëtarët e Wagner që kanë marrë kontrollin e objekteve ushtarake në Voronezh, më në veri drejt Moskës.
Një moment serioz për Putinin dhe Rusinë
Kjo nuk është një sfidë e drejtpërdrejtë ndaj luftës së Rusisë në Ukrainë apo udhëheqjes së presidentit. Por është mjaft serioze që lideri rus të japë një fjalim televiziv pesëminutësh të vendosur dhe pa kompromis.
Prigozhin ka kërcënuar jo vetëm se do të vendosë kampin në Rostov, por do të shkojë drejt Moskës nëse kërkesat e tij ushtarake nuk plotësohen.
Deri më tani ai ka luftuar vetëm me udhëheqjen ushtarake për rritjen e furnizimeve me armë, tani ai po merr vetë udhëheqjen.
Prigozhin ka një mbështetje të konsiderueshme publike në Rusi dhe, edhe nëse sfida e tij bie, ky është të paktën një moment krize për një ushtri që është mbështetur te mercenarët e tij në Ukrainë.
Por ky është gjithashtu një moment përcaktues për udhëheqjen e Putinit dhe një thirrje zgjimi për rusët. Është shumë shpejt për të thënë se si do të përfundojë.
Discussion about this post