Lëvizja e tij u refuzua nga qeveritë europiane, me Gjermaninë, fuqia industriale e Europës e cila e quajti atë “shantazh politik”.
“Nëse pagesa të tilla [në rubla] nuk bëhen, ne do ta konsiderojmë këtë si mospagim nga ana e blerësve, me të gjitha pasojat që pasojnë. Askush nuk na shet asgjë falas dhe ne nuk do të bëjmë as bamirësi domethënë, kontratat ekzistuese do të ndërpriten”, tha Putin të enjten.
Rubla ra në nivelet më të ulëta historike pasi Putini dërgoi trupat e tij në Ukrainë më 24 shkurt, ndërsa Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj lëvizën për të hequr Rusinë nga sistemet globale të pagesave, ndërprenë bankën e saj qendrore nga tregjet e kapitalit dhe ngrinë qindra miliarda dollarë të rezervave të saj.
Rubla, megjithatë, është rikuperuar pas vendimit të Putinit për të zbatuar pagesat me rubla. Të enjten, më shumë se një javë pasi presidenti rus tha për herë të parë Moska do të fillonte t’u shesë gazin “vendeve jomiqësore” në rubla, monedha u tregtua me 81.7 për dollarin amerikan, pothuajse në të njëjtin nivel me 23 shkurt.
Deri më tani këtë vit, Europa ka shpenzuar 200 milionë deri në 800 milionë euro (880 milionë dollarë) në ditë për gazin rus. Këto shitje tashmë e dobësojnë në masë të madhe efektin e sanksioneve, pavarësisht se si bëhen pagesat dhe ndërkohë që konvertimi i shumave në një rubla më të fortë do të rrisë arkat e Rusisë, duket se ka edhe një qëllim politik, duke i lënë vendet perëndimore me perspektivën duke u detyruar të anashkalojnë sanksionet e tyre duke u përballur me bankën qendrore të listës së zezë të Moskës, ose duke iu shkurtuar furnizimet.
Pse është kjo e rëndësishme?
Europa është shumë e varur nga Rusia për nevojat e saj energjetike, me rreth 40% të gazit të saj që vjen nga vendi. Nëse Moska vendos të mbyllë rubinetat, kjo mund të shkaktojë mungesë furnizimi, mbyllje fabrikash dhe dëmtim të kostove të energjisë në të gjithë rajonin.
Aksionet janë veçanërisht të larta për Gjermaninë, ekonominë më të madhe të Europës dhe fuqinë industriale. Para fillimit të luftës, 55% e importeve të saj të gazit vinte nga Rusia, njw shifër që ra në 40% në tremujorin e parë të 2022.
Qeveria gjermane, e cila ka përshpejtuar planet për të hequr veten nga gazi rus dhe për të diversifikuar furnizimet e saj, ka aktivizuar tashmë fazën e parë të një plani emergjence me tre hapa që mund të nënkuptojë racionimin e energjisë nëse furnizimet me gaz bien shumë.
Çmimet holandeze të gazit, pikë referimi europiane, kanë arritur tashmë nivele rekord këtë vit për shqetësimet e furnizimit, duke nxitur inflacionin në rajon dhe duke rritur rrezikun e recesionit.
Cilat vende pret Rusia të bëjë ndryshimin?
Lista e vendeve “jomiqësore” përbëhet nga ato që kanë vendosur sanksione.
Ato përfshijnë Shtetet e Bashkuara, shtetet anëtare të Bashkimit Europian, Kanadanë, Japoninë, Norvegjinë, Singaporin, Korenë e Jugut, Zvicrën, Ukrainën dhe Mbretërinë e Bashkuar.
Çfarë do të bëjnë blerësit e huaj?
Deri më tani, duket e pamundur që blerësit e huaj të bëjnë ndryshimin.
Vendet perëndimore kanë thënë se pagesa në rubla do të shkelte kontratat që mund të duhen muaj ose më shumë për t’u rinegociuar.
“Nuk ka shumë mundësi që Europa të paguajë drejtpërdrejt në rubla,” tha Christian Lawrence, strateg i lartë i tregut në Rabobank.
“Putini e ka qenë mjaft i qartë se ai ka nevojë për rubla për atë gaz. Pra, nëse ndodh, mendoj se ai shkon përmes një pale të tretë. Por ne do të duhet të presim dhe të shohim se si do të shkojë.
Nëse ata ndryshojnë, si do të funksionojë?
Urdhri i Putinit e bën Gazprombank ndërmjetësin në tregtinë e gazit.
Një blerës i huaj tani është i detyruar të transferojë valutë të huaj në një llogari të veçantë, të ashtuquajtur “K”, pranë huadhënësit. Gazprombank më pas do të blinte rubla në emër të blerësit të gazit për të transferuar rubla në një llogari tjetër speciale “K”, thuhej në urdhër.
Britania e vendosi Gazprombank në listën e subjekteve të ndaluara n fillim të këtij muaji. Nuk ishte përfshirë në urdhrin e Bashkimit Evropian që përjashtonte disa banka ruse nga sistemi i mesazheve SWIFT.
“Potencialisht, Kremlini po vepron nga frika se Gazprombank do të sanksionohet së shpejti, mes një përpjekjeje më të gjerë nga Bashkimi Evropian për të ndërprerë plotësisht lidhjet energjetike me Rusinë,” thanë analistët në Fitch Solutions.
“Kontratat afatgjata për blerjet e gazit natyror nga Rusia janë të shprehura në euro (euro) dhe për këtë arsye, pa rinegocim të kontratës, nuk ka asnjë bazë ligjore që Rusia të zbatojë këtë kërkesë”.
Çfarë ndodh më pas?
Është e paqartë. Rusisë do t’i duhet të ndalojë fizikisht flukset e gazit në BE për të detyruar këtë çështje, e cila do të shënonte “një përshkallëzim të madh që nuk u krye as në kulmin e Luftës së Ftohtë”, sipas Fitch Solutions.
Ndërkohë, blloku mund të rrisë përpara duke vendosur frenim në eksportet ruse të energjisë.
Komisioni Europian thuhet se po përgatit sanksione të reja kundër Kremlinit, me madhësinë e masave të reja në varësi të qëndrimit të Moskës për pagesat e gazit në rubla.
Cili ka qenë reagimi ndaj urdhrit të Putinit?
Më poshtë është një përmbledhje e deklaratave pas lëvizjes së Rusisë:
Olaf Scholz, kancelar gjerman
“Me të gjitha mënyrat, mbetet rasti që kompanitë duan, mund dhe do të paguajnë në euro.”
Robert Habeck, ministër gjerman i ekonomisë
“Për sa i përket kërcënimit, kërkesës apo konsideratës, nuk di si ta quash më që të detyrohen të paguajnë në rubla, është thelbësore për ne që të respektohen kontratat.
“Është e rëndësishme për ne që të mos japim një sinjal se do të shantazhohemi nga Putini”.
Christian Lindner, ministër gjerman i financave
“Ne jemi të bindur që kontratat janë kontrata. Kontratat janë të bazuara në euro dhe kështu ne do të vazhdojmë të paguajmë importet e energjisë në euro.
“Ne do të shikojmë në detaje se çfarë propozohet dhe kërkohet. Por është e qartë për ne që nuk mund të ketë shantazh politik.”
Bruno Le Maire, ministër i ekonomisë franceze
“Kontratat janë kontrata.”
Korporata holandeze e tregtimit të gazit Gasterra
“Marrëveshjet ndërkombëtare përmbajnë klauzola për pagesat dhe valutën. Qëndrimi ynë në marrëveshje mbetet qëndrimi ynë.”
Firma holandeze e energjisë Eneco
“Eneco ka një kontratë afatgjatë me Wingas, një degë gjermane e Gazprom, për dorëzim deri në vitin 2030. Eneco pret që kontrata e saj aktuale me Wingas në euro të respektohet.”
Kompania polake e gazit PGNiG
“PGNiG nuk jep komente të detajuara mbi klauzolat kontraktuale. Kompania mbetet në kontakt aktual me Gazprom”, tha zyra e shtypit e kompanisë./ Al Jazeera.
Discussion about this post