Në rubrikën “Opinion”, në “News 24”, ishte i ftuar përmes një lidhjeje “Skype” anëtari i Komitetit Teknik të Ekspertëve Alban Ylli. Ai foli për variantin Delta, duke thënë se ky variant ka një shkallë më të lartë infektueshmërie.
Ylli nuk e përjashtoi mundësinë për ulje të orës policore gjatë muajve të vjeshtës, në varësi kjo dhe të situatës në të cilën do të ndodhet vendi. Ai bëri apel që qytetarët të vaksinohen, në mënyrë që të frenohet përhapja. Mjeku gjithashtu, u ndal dhe te bërja e dozës së tretë.
Një mundësi e tillë sipas tij nuk përjashtohet. Aktualisht janë duke u bërë vlerësimet e duhura, referuar dhe studimeve, për të aplikuar doza të treta për të rritur më shumë imunitetin.
Pse s’u ndryshuan masat?
Alban Ylli: Ne vlerësojmë idenë e riskut, shohim faktorët që ndikojnë në të dhe diskutojmë për të marrë vendime. Mendojmë të mos ndryshojmë masat ekzistuese dhe të reagojmë vetëm nëpërmjet rekomandimeve të forta. Jemi në një fazë të pandemisë që vaksinimi është prioritetet dhe përgjegjësia e qytetarëve për të marrë vendime për komunitetin ku jetojmë është në nivelin e dytë. Ne po vijojmë me rekomandimet, ruajtjen e distancës, mbajtjen e maskave. Jemi në një situatë fatlume, ku oferta me vaksina është më e madhe se kërkesa. Individët duhet të vaksinohen për të ruajtur veten e tyre dhe ata që janë rreth e rrotull tyre.
E dëgjuat lajmin që ky variant ka rikthyer maskat në SHBA, Biden po shqyrton vaksinimin e detyrueshëm. A po mendoni vaksinim të detyrueshëm?
Alban Ylli: Maskat në Shqipëri kërkohen me forcë në mjediset e mbyllura. Në një moment të dytë duhet të gjykojmë për të modifikuar mbajtjen e maskave. Maskat rekomandohen me forcë në ambientet e mbyllura, pse jo edhe në mjediset e hapura ku ka grumbullime masive. Rezistenca vjen nga risku, individët mendojnë se risku u zhduk, por ka dhe informacione të padobishme që qarkullojë dhe bëjnë skeptikë individët. Rritja e rasteve ka rritur interesimin e vaksinimeve për t’u vaksinuar.
Skeptikët shkojnë edhe më tej, duke thënë se kjo nuk është një situatë normale. Ata thonë që keni gjetur shkak për të mos u hapur plotësisht. Si i përgjigjeni këtyre?
Alban Ylli: Komiteti Ekspertëve përdor informacionin më të mirë shkencor që ekziston për të bërë rekomandimet. S’ka dyshim që varianti delta influencon në vende të botës për rikthimin e një vale të tretë. Kjo u pa në Britani. Edhe SHBA po vijon me të njëjtën linjë. Varianti Delta është duke u shndërruar në variant dominant. Të gjitha mostrat në Gjermani u kthyen me përgjigje që ishin Delta. Ne presim që rastet të rriten gradualisht. Ka faktorë që po na mbrojnë, por ato janë më të pa sigurt. Qipro, Greqi, Azi, duket qartazi që ky variant është shkaktari kryesor i një vale infektime dhe vdekjesh.
A keni rivlerësuar rimbyllje të Shqipërisë në shtator?
Alban Ylli: Është diskutuar, është një nga skenarët. Shqipëria ka një strategji, për të përballuar skenarët për të ardhmen. Këto janë refelektuar në një dokument të qeverisë dhe duhet pranuar, që vaksinimi i popullatës është i pamjaftueshëm. Jemi në një stad të avancuar të pandemisë. S’ka vend për panik, por duket qartazi që prirja e rasteve e kemi të pashmangshme një valë tjetër. Ajo do të jetë më e butë, por s’kemi arsye të besojmë që situata do të jetë normale, në kushtet që pandemia është në vitin e dytë të saj. Në vitin 2022 masat do të ndryshojnë. Masat janë në terma afatshkurtër.
Pjesë e kësaj strategjie është edhe rimbyllja në sthator?
Alban Ylli: Ky term po përdoret në sens relativ. S’besoj se do të ketë rimbyllje të plotë. Mund të flitet për masa të pjesshme të distancimit në sektorë të ndryshëm që do të jenë të përkohshme, në kushtet e skenarëve të lidhur me riskun e lartë të infektimit.
Ora policore mund të ndryshojë në shtator?
Alban Ylli: Mund të ndodhë, pse jo, në fragmente të caktuara. Ajo që është e mundur në skenarët më të këqij, ka të bëjë me punët nga shtëpia, mësimin nga shtëpia dhe shmangien e grumbullimeve masive. Ora policore nënkupton efektin në grumbullimet masive.
Kjo prek edhe bizneset që punojnë në mbrëmje, kjo mund të ndryshojë në shtator.
Alban Ylli: Ju po insistoni për të folur për një situatë të keqe që është e mundur të ndodhë, por e theksoj që risku në vitin në të cilin jemi, me gjasë s’do të jetë i barabartë me vjeshtën e kaluar. Duke krahasuar këtë risk, është e mundur që disa aktivitete mund të kufizohen, në mënyrë të përkohshme. Me pak gjasë do të ketë mbyllje të plotë.
Çfarë risqesh kanë personat që vuajnë nga sëmundjet kronike?
Alban Ylli: E vështirë të thuhet me saktësi. Informacioni i deritanishëm mbi variantin e ri dëshmojnë që ai është më infektiv. Përhapet më me lehtësi, ky është fakt që vështirë të kundërshtohet. Lidhur me rrezikun për personat, s’është e sigurt, ka raporte që tregojnë që varianti Delta është treguar më agresiv. Britania e Madhe është në fazë më të avancuar. Studimet kanë dëshmuar që personat që kanë risk për të vdekur janë personat mbi 60 vjeç dhe ato kronikë. Për të rinjtë nuk ka ende një variant të saktë.
A na mbrojnë të gjitha vaksinat nga ky variant?
Alban Ylli: Veç dozave të kryera tashmë po mendohet dhe për një dozë të tretë sipas niveleve të riskut. Janë çështje në diskutim, informacioni diskutues na bën të mos kemi një përgjigje. Imuniteti i prodhuar nga dy dozat eksizuese është i mjaftueshëm për të na mbrojtur 90% nga vdekja. Të gjitha vaksinat, praktikisht, nuk krijojnë atë imunitet që frenon qarkullimin e virusit, por ama na mbrojnë nga vdekja. Nuk kemi një përgjigje të plotë bazuar në shkencë, por jemi duke vrojtuar me vëmendje studimet për ta marrë në konsideratë. Është e mundshme të kryesh një vaksinë të dytë ose të tretë të ndryshme nga të parat. Një dozë e tretë rrit më shumë imunitetin. Të mos humbim vëmendjen në dozën e tretë. E rëndësishme është që individët të kryejnë vaksinat që ekzistojnë në Shqipëri, ata ofrojnë mbrojte të mirë imunitare.
