Raporti i Entit Rregullator të Ujit (ERRU) për vitin 2021 ka nxjerrë në pah problemet e kompanive të ujësjellësit në Shqipëri të cilat kanë rritur borxhet për pagesat e energjisë elektrike me 2,3 miliardë lekë të vjetra më shumë se viti i kaluar.
Pra, qeveria shqiptare nëpërmjet AKUM-it gjatë vitit 2021 ka shpërndarë subvencione për mbulimin e kostove të Operimit dhe Mirëmbajtjes për 29 shoqëri UK për vlerën totale prej 3,1 milionë euro të cilat kanë qenë të dedikuara vetëm për shpenzimet e kostos së energjisë elektrike që shoqëritë UK i detyrohen OSHEE-së. Të dhënat e fundit nga OSHEE-ja për vitin 2021 evidentuan faktin se institucionet shtetërore kishin rritur detyrimet ndaj këtij institucioni dhe këto borxhe kanë ardhur në rritje nga viti 2016 e në vazhdim.
Qeveria shqiptare ka dështuar në përpjekjet e saj për të ulur detyrimet edhe pse në vitin 2014 u forcuan ligjet dhe rregulloret për pagesën e faturave të energjisë. Nëse faturat nuk paguheshin në kohë, Ministria e Financave nëpërmjet llogarive të thesarit bllokonte financimet për entet publike. Por përderisa detyrimet e institucioneve janë duke u rritur, si rasti i UK-së, ato po kthehen në barrë për OSHEE-ja duke evidentuar faktin se ligjet nuk janë zbatuar.
Për të realizuar reformën në sektorin e energjisë është ngritur komiteti “Program Steering Comittee” (PSC), i cili në muajin Dhjetor 2020, finalizoi me sukses planin e masave të miratuar. Ky plan ofron një seri masash me qëllim parandalimin e krijimit të detyrimeve të reja të prapambetura dhe gjithashtu disiplinimin e pagesave ndërmjet kompanive të sektorit energjitik dhe palëve kryesore të lidhura me to. Plani propozon ristrukturimin e stokut të detyrimeve dhe përdorimin e instrumenteve të ndryshme favorizuese në funksion të reduktimit të këtij stoku.
Por viti 2021 ka treguar se kriza e kësaj qeverie nuk ngelen reformat apo të ardhurat në buxhetin e shtetit por administrimi i tyre sepse nga 1,2 milionë euro në vitin 2020, borxhet ndaj OSHEE u rritën me 1,9 milionë euro. Totali për vitin 2021 ishte 3,1 milionë euro, detyrimet u paguan nga qeveria por realiteti është se borxhet e qeverisë i paguajnë qytetarët shqiptarë nëpërmjet faturave të cilat u vijnë nga institucionet shtetërore.
Sipas ERRU-së, “Mbulimi i Kostos së O&M” është indikator i cili shpreh mbulimin e kostove direkte me të ardhurat nga aktiviteti i shoqërisë. Në kostot e O&M përfshihen kostot për personelin, energjinë, kimikatet dhe kosto të tjera sekondare.
Mbulimi i Kostos së O&M për vitin 2021 është 103% pothuajse i njëjtë me atë të vitit paraardhës që ishte 103.2%. Si numër shoqërish ky tregues ka pak përmirësim sepse nga 57 shoqëri vetëm 12 prej tyre arrijnë të mbulojnë mbi 100% kostot O&M, nga 10 shoqëri që ishin në vitin 2020. Në sektor janë 24
shoqëri të cilat performojnë dobët nën nivelin 70% të këtij treguesi që me vështirësi mbulojnë pagat e personelit. Pjesa tjetër prej 21 shoqërive që mbeten janë në nivelet 73.5% deri 100% të këtij treguesi. Mbulimi i kostove totale në të cilat përfshihen dhe kostot e amortizimit dhe të interesave të kredive edhe për vitin 2021 vijon të mbulohet tërësisht vetëm nga dy shoqëri UK në sektor, përkatësisht UK Tiranë dhe UK Ersekë.
Discussion about this post