Sot, dita ndërkombëtare kundër shfrytëzimit të fëmijëve për punë

12 Qershori shënon Ditën Botërore Kundër Punës së Fëmijëve nën moton “Mbrojtje Sociale Universale për t’i dhënë fund punës së fëmijëve “.

12 qershori ka për qëllim të shërbejë si një katalizator për rritjen e lëvizjes në mbarë botën kundër punës së fëmijëve. Ndikimi i shpalljes së kësaj dite reflektohet në numrin e madh të ratifikimeve të Konventës nr. 182 të ILO mbi format më të këqija të punës së fëmijëve dhe Konventës së ILO Nr. 138 mbi moshën minimale për punësim.

Në botë mbi 215 milionë djem dhe vajza punojnë, ndërsa 115 milionë prej tyre janë të ekspozuar ndaj forcave më të këqija të punës.

Organizatat në mbrojtje të fëmijëve kanë hartuar plane konkrete me qëllim minimizimin e këtij fenomeni.

Organizata Botërore e Punës sqaron se jo të gjitha punët që kryejnë fëmijët dhe adoleshentët duhen eliminuar. Pjesëmarrja e fëmijëve ose e adoleshentëve në punë që nuk ndikon në shëndetin dhe zhvillimin e tyre personal, ose që nuk ndërhyn në shkollimin e tyre, në përgjithësi konsiderohen si pozitive.

Kjo përfshin veprimtari të tilla si të ndihmosh prindërit rreth shtëpisë, të ndihmosh në një biznes familjar ose për të fituar para jashtë orëve të mësimit dhe gjatë pushimeve shkollore.

Mbrojtja sociale është njëkohësisht një e drejtë e njeriut dhe një mjet i fuqishëm politikash për të parandaluar familjet që të përdorin punën e fëmijëve në kohë krize. Megjithatë, që nga viti 2020 dhe para se të ndodhte kriza e COVID-19, vetëm 46.9 për qind e popullsisë globale mbulohej efektivisht nga të paktën një përfitim i mbrojtjes sociale. Mbulimi për fëmijët është edhe më i ulët. Gati tre të katërtat e fëmijëve, 1.5 miliardë, kishin mungesë të mbrojtjes sociale.

Progresi i rëndësishëm i bërë në reduktimin e punës së fëmijëve gjatë dy dekadave të fundit ka pësuar ulje, madje ka ngecur gjatë periudhës 2016 -2020. Sot, 160 milionë fëmijë janë ende të angazhuar në punë të detyrueshme – disa deri në 5 vjeç.

Fëmijët në mbarë botën janë të angazhuar në mënyrë rutinore në forma të punës me pagesë ose jo, që nuk konsiderohen të dëmshme për ta. Megjithatë, ata klasifikohen në risk, kur janë shumë të vegjël për të punuar, ose janë të përfshirë në aktivitete të dëmshme për zhvillimin e tyre fizik, mendor, social, arsimor. Ky fenomen vihet re sidomos në vendet e pazhvilluara, ku pak më shumë se një në katër fëmijë (nga 5 deri në 17 vjeç) janë të angazhuar në punë që konsiderohen të dëmshme për shëndetin dhe mbarëvajtjen e përgjithshme.

Përsa i përket përqindjes së fëmijëve që punojnë, Afrika renditet më e larta midis rajoneve – një e pesta, në numër absolut afro 72 milionë. Azia dhe Paqësori vijnë më pas me 7% të të gjithë fëmijëve ose 62 milionë të punësuar e shprehur në terma absolutë. Rajonet e Afrikës, Azisë dhe të Paqësorit së bashku, përbëjnë pothuajse nëntë në çdo dhjetë fëmijë që shfrytëzohen për punë në mbarë botën.

Kontigjenti i mbetur global i fëmijëve që detyrohen të punojnë është i ndarë midis Amerikës (11 milionë), Europës dhe Azisë Qendrore (6 milionë) dhe Shteteve Arabe (1 milionë). Për sa i përket incidencës, 5% e fëmijëve në punë aktive janë në Amerikë, 4% në Evropë dhe Azinë Qendrore dhe 3% në Shtetet Arabe.

Ndërsa përqindja e fëmijëve në punë është më e larta në vendet me të ardhura të ulëta, numri i tyre është në fakt më i madh në vendet me të ardhura mesatare. 9% e të gjithë fëmijëve në vendet me të ardhura të mesme të ulëta dhe 7% e të gjithë fëmijëve në vendet me të ardhura të mesme të larta janë në punë.

Në fillim të vitit 2020, në mbarë botën, 1 në 10 fëmijë të moshës 5 vjeç e lart ishte i përfshirë në punë – që barazohet me rreth 160 milionë fëmijë, ose 63 milionë vajza dhe 97 milionë djem.
Në nivel global, është bërë përparim i rëndësishëm në reduktimin e punës së fëmijëve në dy dekadat e fundit (ILO dhe UNICEF 2021). Numri i fëmijëve që punojnë ra me 85.5 milionë midis 2000 dhe 2020, nga 16% në 9.6%.

Vetëm 26.4% e totalit të fëmijëve në botë marrin përfitime në para të mbrojtjes sociale. Në tërësi, shpenzimet kombëtare për mbrojtjen sociale për fëmijët arrijnë në vetëm 1.1% të PBB-së. Në Afrikë, rajoni me përqindjen më të madhe të fëmijëve në popullatë dhe prevalencën më të lartë të të punësuarve, një ekuivalent prej vetëm 0.4% të PBB-së shpenzohet për mbrojtjen sociale të tyre.

Puna i dëmton fëmijët mendërisht, fizikisht, socialisht dhe moralisht. Ajo ndërhyn në shkollimin e tyre, duke i penguar në frekuentim dhe përqendrim. Gjithashtu, mund t’i skllavërojë, t’i ndajë nga familjet e tyre dhe t’i ekspozojë ndaj rreziqeve dhe sëmundjeve serioze.