Eksportet kanë vijuar me tendencën e tyre tkurrëse edhe në muajin nëntor, ndonëse me ritme më të ngadalësuara se në muajt e mëparshëm.
Gjithsesi për të gjithë 11 mujorin ato janë 13.9% më të ulëta se një vit më parë (nga 14.3%, që ishte tkurrja për 10 mujorin). Arsyet kryesore të tendencës negative në 11 mujor lidhen me rënien e euros që tkurr të ardhurat e eksportuesve, uljen e konkurrueshmërisë së bizneseve shqiptare si nga zhvlerësimi i euros ashtu dhe nga rritja e kostove, si dhe koniunktura e pafavorshme e mallrave në tregjet ndërkombëtare.
Në nëntor rënia u ngadalësua disi, si rrjedhojë e ecurisë së mirë të produkteve ushqimore dhe makinerive e pajisjeve të këmbimit. Ndërsa efektin kryesor në ecurinë negative të eksporteve në tetor e dha mbyllja e përkohshme e aktivitetit të prodhuesit të çelikut, Kurum, një nga eksportuesit më të mëdhenj në vend si dhe situata e dobët me tekstilet e këpucët.
Sipas të dhënave të INSTAT, në nëntor 2024 eksportet e mallrave arritën vlerën 30.1 mld lekë, duke u ulur me -8.5 %, në krahasim me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Trendi i u përmirësua në raport me tetorin, kur rënia ishte 15.2%.
Në shtator tkurrja ishte 8.5%, në gusht rënia ishte 18%, në korrik tkurrja ishte 12% dhe në qershor ishte 8.9%. Në maj, tkurrja me bazë vjetore ishte 12,4%. Në Prill 2024 eksportet e mallrave ishin rritur për herë të parë pas shumë muajsh me 1,8% me bazë vjetore. Në mars eksportet ishin tkurrur me -21%, në shkurt me -16.1% dhe në janar me- 29.2%.
Sipas INSTAT, Gjatë muajit Nëntor 2024, në uljen e eksporteve prej -8,5 %, kanë ndikuar grupet: “Materiale ndërtimi dhe metale” me -8,8 pikë përqindje, “Tekstile dhe këpucë” me -3,4 pikë përqindje, “Produkte kimike dhe plastike” me -1,7 pikë përqindje etj. Ndërsa pozitivisht kanë ndikuar grupet: “ Ushqime, pije, duhan” me 2,5 pi kë përqindje, Makineri, pajisje dhe pjesë këmbimi” me 1,4 pikë përqindje, “Minerale, lëndë djegëse, energji elektrike” me 0, 4 pikë përqindje.
Eksportet, gjatë këtij dhjetëmujori janë ulur me -13.9%, krahasuar me një vit më parë. Grupet që kanë ndikuar negativisht në uljen vjetore të eksporteve, janë: “Minerale, lëndë djegëse, energji elektrike” me -5,2 pikë përqindje, “Tekstile dhe këpucë” me -4,8 pikë përqindje, “Materiale ndërtimi dhe metale” me -2,7 pikë përqindje.
Tekstilet dhe këpucët nuk ndalin rënien
Në nëntor eksportet e tekstile e këpucë, grupi më i madh eksportues në vend ranë me 10.7%. Për 11 mujorin, eksportet e tekstileve- këpucë ishin 97.8 miliardë lekë, me një tkurrje prej 16.6% me bazë vjetore.
Industria po ndikohet negativisht nga rritja e kostove që ka bërë që partnerët të zhvendosen në Lindjen e Mesme duke ulur porositë dhe sidomos zhvlerësimi i euros, që redukton të ardhurat e tyre kur konvertohen në lekë.
Në kahun tjetër dhe kërkesa është ulur si rrjedhojë e ndryshimit të sjelljes konsumatorë në Europë nga kriza ekonomike.
Eksportuesit pohojnë se kanë pak shpresa për rikuperimin e aktivitetit si për rrjedhoje të uljes së aftësive konkurruese ashtu dhe kërkesës së dobët për veshje e këpucë në tregjet ndërkombëtare.
Minerale, lëndë djegëse i kthehen rritjes së lehtë
Eksportet në grupin “Minerale, lëndë djegëse, energji” u rritën me 2.8% në tetor. Ky grup ndikohet nga ecuria e Bankers Petroleum, eksportuesi më i madh në vend dhe nga tregtimi i energjisë elektrike, që lidhet me motin. Për 11 mujorin, ky grup shënoi eksporte me vlerë gati 67 miliardë lekë, me tkurrje 24%.
Materiale ndërtimi dhe metale, me rënie të thellë nga Kurum
“Materialet e ndërtimit dhe metalet” ishin grupi me rënien më të fortë edhe në nëntor. Ky grup ndikohet nga ecuria e Kurum, përpunuesit të çelikut, që është një nga eksportuesit më të mëdhenj në vend.
Në nëntor, ky grup ra thellë me 43%, duke vijuar tkurrjen e fortë për të dytin muaj radhazi. Për 11 mujorin, sektori është me një rënie prej 15%. Në gusht Kurum njoftoi se kishte ndërprerë aktivitetin për shkak të konjukturës së pafavorshme të çmimeve.
Ushqime pije e duhan shënojnë ecurinë më të mirë të vitit
“Ushqime pije e duhan”, shënuan një rritje të fortë në nëntor, me gati 18%, duke u renditur në grupin e dytë më të madh eksportues në vend, pas atij të tekstile e këpucëve. Për 11 mujorin, ky grup ka rënë me -5%.
Eksportuesit pohojnë se sasitë e eksportuara vijojnë të jenë të larta, ndërsa rënia e muajve të mëparshëm ka qenë e lidhur kryesisht me çmimet e ulëta.
Makineri, pajisje, pjesë këmbimi me rritje
“Makineri, pajisje, pjesë këmbimi” ishin grupi tjetër që shfaqi ecuri të mirë vitet e fundit, si rrjedhojë e hyrjes së fabrikave që montonin pjesë për industrinë automotive.
Por edhe ky grup po vuan nga zhvlerësimi i euros, rritja e kostove dhe mungesa e fuqisë punëtore. Gjithsesi, në nëntor, grupi iu rikthye rritjes së vrullshme, duke u zgjeruar me 15%.
Për 11 mujorin, grupi është tkurrur me rreth 4%. Përfaqësues të kompanive automotive që prodhojnë fasoneri të thjeshtë në vendin tonë pohojnë se ka një rënie të kërkesës apo shitjeve për shkak të situatës së përgjithshme në tregun e automobilave në Europë.
Sipas tyre kompanitë e mëdha europiane si Stellantis, Renault Group, Volkswagen kanë reflektuar rënie kërkese. Një faktor tjetër është edhe rritja e ofertës dhe konkurrencës nga makinat elektrike të markave kineze.
Deficiti tretar vijon thellimin
Sipas INSTAT, Në Nëntor 2024 eksportet e mallrave arritën vlerën 30 mld lekë, duke u ulur me -8,5 %, në krahasim me të njëjtën periudhë të një viti më parë dhe duke u ulur me -2,8 %, në krahasim me Tetor 2024.
Importet e mallrave arritën vlerën 73 mld lekë, duke u rritur me 2,0 %, në krahasim me një vit
më parë dhe duke u ulur me -5,0 %, në krahasim me Tetor 2024. Defiçiti tregtar i këtij muaji është 43 mld lekë, duke u rritur me 10,9 %, krahasuar me Nëntor 2023 dhe duke u ulur me -6,5 %, në krahasim me Tetor 2024.
Në këtë njëmbëdhjetmujor eksportet e mallrave arritën vlerën 347 mld lekë, duke u ulur me -13,9 % krahasuar me një vit më parë, ndërkohë importet e mallrave arritën vlerën 816 mld lekë, duke u rritur me 2,0 %, krahasuar me një vit më parë. Deficiti tregtar arriti vlerën 469 mld lekë, duke u rritur me 18,0 %, krahasuar me të njëjtën periudhë të 2023.
Discussion about this post